Mol, Molyar massa va massa

II. BOB. Atom tuzilishi. Davriy qonun.
1. Atom tuzilishi. Yadro reaksiyalari.

1. Atom, yadro tuzilishini ayting. Izotop, izobar, izoton va izoelektron nima? Ta’rifini aytib tushuntiring va misollar keltiring.

2. Agar tabiiy kislorod tarkibida 95 % ¹⁶O; 4 % ¹⁸O va 1 % ¹⁷O izotoplari mavjud bo’lsa, kislorod elementining nisbiy atom massasini hisoblang. J: 16,09 g.
3. Agar tabiiy mis tarkibida 75 % ⁶³Cu; 25 % ⁶⁵Cu izotoplari mavjud bo’lsa, mis elementining nisbiy atom massasini hisoblang. J: 63,5 g.
4. Tabiiy rubidiy tarkibida ikkita izotop ⁸⁵Rb va ⁸⁷Rb bo’ladi. Rubidiyning atom massasi 85,47 m.a.b ga teng. Har qaysi izotopning massa ulushini foizlarda hisoblang. J: 76,5 % ⁸⁵Rb; 23,5 % ⁸⁷Rb.
5. Agar tabiiy magniy tarkibida 78,6 % ²⁴Mg; 20,1 % ²⁵Mg va 1,3 % ²⁶Mg izotoplari mavjud bo’lsa, magniy elementining nisbiy atom massasini hisoblang.
J: 24,227 m.a.b.
6. Nisbiy atom massasi 69,72 m.a.b ga teng bo’lgan galliy elementining tabiatda ⁷¹Ga va ⁶⁹Ga izotoplari mavjud. Shu izotoplarining massa ulushlarini aniqlang.
J: 0,36; 064.
7. Quyida keltirilgan element atomlari tarkibidagi proton, neytron va elektron sonlarini aniqlang. S, O, Al, F, Fe, Cr, Au, Ag, Ni, N, P, Br, Cl, I, K, Li, Cs.
8. Quyidagi yadro reaksiyalarini tugallang.
a) ; b) ;
c) ; d) ;
e) ; f) .
9. Elementar zarrachalar haqida to’liq malumot bering va protonning neytronga p→n, neytronning protonga aylanishini n→p tushuntiring va reaksiya tenglamasini yozing.
10. Quyidagi yodro reaksiyalarda qaysi element izotopi yemirilganini aniqlang.
a) ; b) ;
c) ; d) ;
e) ; f) .