51
Here I am, here I am. How do you do?
Baby finger, Baby finger, where are you?
Here I am, here I am. How do you do?
Кейинги ўйин
«Биз биргамиз!» деб аталади.
Мақсад:
боғча
болаларнинг
ўзаро
сўзлашиш
қобилиятларини
фаоллаштириш.
Who are you? — I am father/ mother/ sister/ brother.
Тарқатма материал: исми шарифи ѐзилган ва оила аъзолари тасвирланган
расмли карточкалар (ҳар хил гуллар билан безатилган).
Ҳар бир болага карточкалар тарқатилади. Мусиқа
садолари остида
болалар бир-бирларига карточкаларни маълум муддат кўрсатиб туришади.
Кейин мусиқа тугагач, болалар ўз оила аъзолари тасвирланган расмларни
топиб олишлари керак. Иккинчи марта карточкаларни кўрсатиш мумкин
эмас, фақат
Who are you? деб сўраш керак ва қуйидагича жавоб берилади:
I am father Azizov/I am son Saidov ва ҳоказо. Барча оила аъзоларини тўғри
топа олган гуруҳ аъзолари ғолибликни қўлга киритади.
Дидактик ўйинлар орқали инглиз тилини ўрганувчи МТМ болаларининг
нутқи фаол ривожланади, сўз-луғат
бойлиги ошади, грамматик жиҳатдан
гапни тўғри тузиш кўникмасига эга бўладилар ва фонематик эшитиш
қобилияти шаклланади. Шу жумладан, дидактик ўйинлар болаларнинг
тасаввури, хотираси ва нарса-буюмларга бўлган эътиборини оширади,
мулоқотга
киришувчанлигини ошириб, умумлингвистик ва актѐрлик
қирраларини намоѐн этади. Бунинг оқибатида бола муваффақият қозонишга
интилади, уни зийрак, ҳушѐр бўлишга чорлайди, ҳамда завқ билан инглиз
тилини ўрганади.
Бола сўзларни қандай эшитган бўлса, уларни тўғри талаффуз этишга
ўрганиши зарур. Бундан ташқари, тарбиячи
боланинг билимини синаши,
кўникма ва малакаларни аниқлаши, унинг шахсий фикрини билиши учун
албатта тўғри савол қўя олиши керак. Демак, саволлар:
- қисқа ва аниқ бўлиши;
- битта савол билан битта нарса сўралиши;
52
- савол мавзуга доир бўлиши;
- саволдаги сўзлар болаларга тушунарли бўлиши;
- оддийдан мураккабга, соддадан умумийга бориши лозим.
Инглиз тилини ўргатишда қуйидагиларга эътибор бериш керак:
- ҳар бир машғулотда 5-10 та сўз ўргатиш;
- рағбатлантиришнинг турли усулларидан (оғзаки ва моддий) фойдаланиш;
- машғулотларда она тилида сўзлашишни чеклаш (90% инглиз тилида);
- сўзлашиш малакасини ривожлантириш мақсадида нутқ фаолиятида зарур
бўлган тўлиқ нутқ тузилишидан фойдаланиш;
- жуфтлик ва гуруҳларда ишлаш. Бу гуруҳда психологик муҳитни юмшатади,
яьни ўзаро дўстона муносабатда бўлиш, ҳурмат қилиш, қўллаб-қувватлаш
каби хислатларни ривожлантиради;
- боланинг қисқа муддатли хотирасини ҳисобга олган ҳолда
узлуксиз
равишда ўтилганларни такрорлаб бориш;
- болаларнинг саволларга ҳозиржавоб бўлишини таъминлаш
.
Мактабгача ѐшдаги болалар ҳаракатли ўйинларни катта қизиқиш билан
қабул қилганликлари сабабли, уларга бир неча марта такрорлаб ѐд
олдиришдан кўра ҳаракатли ўйинлар ѐки аудио-видео воситалар орқали
намойиш этиш кўпроқ самара беради. Бола тезда ўзи ѐқтирган сўз ва
ибораларни ѐд олади, нутқида қўллай олади. Дарс машғулотларида ўқув
материалларининг яққоллиги, ѐрқинлиги, жозибадорлиги болада беихтиѐр
ҳис-туйғуларни уйғотади. Инглиз тилини ўрганувчи болаларнинг нутқи фаол
ривожланади, сўз-луғат бойлиги ошади грамматик жиҳатдан гапни тўғри
тузиш кўникмасига эга бўладилар ва эшитиш қобилияти шаклланади.
Мактабгача таълим муассасасига кириб бораверишданоқ болалар учун
инглиз тилини ўрганишга йўналтирилган шароитни яратиш керак. Албатта,
буни ўз она тилини, миллийликни сақлаб қолган ҳолда амалга ошириш
лозим. Масалан, мактабгача таълим муассасаси зиналарини турли рангга
бўяш ва рақамлаш орқали болаларни инглизча санашга ва рангларни айтишга
қизиқтириш керак. Зинадан кўтарилаѐтган бола қайта-қайта
санар экан, у
54
кўрганда ҳам кўк рангнинг инглиз тилида қандай талаффуз қилинишини ѐдга
олишади.
Ҳатто оқ қоғозга ранг-баранг қилиб чизилган
етти рангли камалакнинг
атрофларига шу етти рангда пуфакли шарларни илиб қўйиб, шу пуфакли
шарчалар ичига ширинлик жойлаштириб, камалакдаги шарчалар қандай
рангдалигини сўраб ва инглизчада тўғри айта олган болажонларга пуфакчани
ѐришга ва ичидаги совғани олишга имкон берилса, бўлади. Албатта, бундай
ўйинлар боғча болаларига қизиқ бўлиб, ичидаги совғани қўлга киритиш учун
рангларни тезда ўрганишга ва ажратишга ўзини-ўзи ундайди. Ушбу
жараѐндан тушунамизки, болалар ўзини ўраб турган жисмлар,
атрофидаги
предметлар ҳақида кўпроқ билишни хоҳлайди.
Do'stlaringiz bilan baham: