Модулнинг ўқув-услубий мажмуаси Олий ва ўрта махсус таълим

ИНТЕРФАОЛ ЎҚИТИШ МЕТОДЛАРИ: 
“Қандай?” иерархик диаграммаси 
“Қандай?” иерархик диаграммаси асосида фаолиятни ташкил этиш 
қоидалари: 
1. Вужудга келган муаммони сабабини аниқлаш зарур, аммо ана шу 
муаммони қандай йўллар билан ҳал этиш мумкин деган саволга жавоб 
беришни ўрганиш муҳим вазифалардан биридир. “Қандай?” иерархик 
диаграммаси ана шундай ҳолларда самарали натижа беради. 
“Қандай?” иерархик диаграммаси муаммо ҳақида бутунлигича умумий 
тасаввурга эга бўлишга имкон берадиган саволарнинг мантиқий занжири 
кўринишида намоён бўлади. 
Кетма-кет равишда “Қандай?” саволини қўйиш орқали сиз фақат 
муаммони ҳал этишнинг барча имкониятларини тадқиқ этибгина қолмай, 
балки уларни амалга ошириш методларини ҳам ўрганасиз. 
Диаграмма стратегик даражадаги савол билан иш бошлайди. Муаммони 
ҳал этишнинг қуйи даражаси биринчи навбатдаги ҳаракатлар рўйхатига мос 
бўлади. 
2. Ўйламай , баҳоламай ва уларни ўзаро солиштирмай тезликда барча 
ғояларни ёзиш лозим бўлади. 
3. Диаграмма ҳеч қачон тугалланмайди: унга янги ғояларни киритиш 
мумкин бўлади. 

---

116 
4. Агарда савол чизмада бир қанча “шохлар”да қайтарилса, демак у 
нисбатан муҳимдир. У муаммони ҳал этишнинг муҳим қадами бўлиши керак. 
5. Янги ғояларни қандай график кўринишда қайд этишни ўзингиз танлаб 
олинг (дарахт, каскад ва бошқ.) Бунда муаммо шажараси кўз олдингизда 
намоён бўлади. 
6. Тўғри мулоҳаза қилиш ва хулосалар чиқариш орқали муаммонинг 
ечимини топиш енгил кечади. 
“QАNDАY?” IЕRАRХIK DIАGRАMMАSI
6
O’quvchilаrni bilimgа 
bo’lgаn 
qiziqishini
oshirish
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
“
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
QANDAY?
“Эссе” методи 
Эссе – французча тажриба, дастлабки лойиҳа, шахснинг бирор мавзуга 
оид ёзма равишда ифодаланган дастлабки мустақил эркин фикри. Бунда 
таълим олувчи ўзининг мавзу бўйича таассуротлари, ғояси ва қарашларини 
эркин тарзда баён қилади. Эссе ёзишда хаёлга келган дастлабки фикрларни 
зудлик билан қоғозга тушириш, иложи борича ручкани қоғоздан узмасдан 
тўхтамасдан ёзиш, сўнгра матнни қайта таҳлил қилиб, такомиллаштириш 
тавсия этилади. Мана шундагина ёзилган эссенинг ҳаққоний бўлиши эътироф 
этилган

---

117 
•
O’quv mеhnаti
1-Esse
•O’quv mаdаniyati
2-Esse
“