117
сервиси ва тўлов хизматларини имкониятлари). Булутли тизимлар сервис
турига қараб абстракциянинг бази бир даражаларида ўлчашни амалга ошириш
орқали ресурслардан фойдаланишни оптималлаштиради ва
улар устидан
автоматик назорат қилади.
Булутли технологияларнинг сервис моделлари ва тақдимлаш
моделлари.
Сервис моделлари ва асосий етказиб берувчи провайдерлар. Software as a
Service (SaaS) - хизмат сифатида дастурий таминот. Истеъмолчи ушбу
моделдан провайдер томонидан булутли инфратузилмасида ишга тушурилган
иловадан фойдаланади. Интерфейс (веб-броузер) ёки дастур интерфейси
орқали мижоз фойдалана олиши мумкин. Истеъмолчи булутли инфратузилма
асосини бошқариш ва назорат қилиш хуқуқига эга, шу жумладан: тармоқни,
серверни, операцион тизимни, маълумотлар
базасини хатто иловалар
параметерларини ўзгартириш имконияти берилмаган.
Platform as a Service (PaaS) - хизмат сифатида платформа. Булутли
хисоблаш Истеъмолчи га дастурий платформадан фойдаланиш учун руҳсат
берилган модель хисобланади, бунда қуйдаги имкониятлардан фойдала олади:
операцион тизим, маълумотлар базаси, прикладной ДТ, ишлаб чиқиш
воситалари ва ДТ синови.
Истеъмолчи учун, компьютер платформасига
ўрнатилган операцион тизим, web - иловаларни ишлаб чиқиш, тарқатиш ва
бошқариш учун махсус воситалар ижарага берилади. Истеъмолчи булут
инфратузилма асосини бошқариш хуқуқига
эга эмас, шу жумладан: тармоқ,
серверлар, операцион тизимлар ёки маълумотлар базасини хам. Лекин
тарқатилган иловалар ва иш олиб бораётган муҳит конфигурация
параметрларни созлаш имконияти мавжуд.
Infrastructure as a Service (IaaS) - хизмат сифатида инфраструктура.
Истеъмолчи ушбу булутли хисоблаш моделида ишлов бериш воситаларини
бошқариш ва сақлаш, фундаментал ҳисоблаш ресурслари (виртуал серверлар
ва тармоқ инфраструктуралар) назорат қилиш хуқуқига эга. Бунда истеъмолчи
ўзининг хоҳишига кўра операцион тизимлар ва дастурларни мустақил таризда
ўрнатиш мумкин. Шунда истеъмолчи абстракт хисоблаш кучи (сервер вақти,
диск майдони ва тармоқ каналларни ўтказиш қобиляти) ёки
autsorsing IT-
инфраструктуралардан
фойдаланиш
мумкин.
Истеъмолчи
булут
инфрасутруктурасини асосини бошқармайди, лекин операцион тизим,
сақланаётган ва тарқалган иловаларни бошқариш имкониятига эга.
Булутли маълумотлар маркази ёки маълумотларга ишлов бериш марказида
(ЦОД) қуйидагилар жойлаштирилган бўлади: физик узкуналар ёки ҳардwаре
(серверлар, маълумотлар сақлаш базаси, иш станциялар), тизимли дастурий
118
таминот (ОC, виртуализация воситаси, автоматизация)
инструментал ва
прикладной ДТ, ускуналарни бошқариш тизими (Equipment management
systems), тармоқ инфратузилмаси (Network infrastructure): маршутизатор ва
коммутаторлар (routers and switches) физик ускуналарни улаш ва
бирлаштириш учун. Шу жумладан тизим мухандиси
таминоти маълумотлар
маркази ишини нормал таминлайди (Systems of engineering support).
Do'stlaringiz bilan baham: