Moddiy nuqta va qattiq jism ilgarilanma harakatining dinamikasi

5-§. Impulsning o'zgarish qonuni.

1. Kuzatuv va tajriabalarning guvohlik berishicha ikkita jismning bir-biri bilan mexanik ta'siri doimo ularning o'zaro ta'siridan kelib chiqadi. Agar 2-jism 1-jismga ta'sir etsa, u holda albatta bu bilan 1-jism o'zining navbati bilan 2-jism jismga ta'sir etadi. Shunday qilib, masalan, elektrovozning boshlovchi qildiragiga rels tomonidan elektrovoz harakati tomon yo'nalgan tinchlikdagi ishqalanish kuchi ta'sir etadi. Bu kuchlarning yig’indisi elektrovozning tortish kuchini hosil qiladi. O'z navbatida boshlovchi g’ildirak teskari tomonga yo'nalgan tinchlikdagi ishqalanish kuchi bilan relsga ta'sir qiladi.

Jismlarning o'zaro mexanik ta'sirlarini miqdoriy tavsifini Nyuton tomonidan uning dinamikasining uchinchi qonunida berilgan:
"Ta'sir har doim bor va u teng teskari yo'nalgan teskari ta'sirga teng, boshqacha, ikkita jismning o'zaro ta'siri bir-biriga o'zaro teng va harama-harshi yo'nalgan".
(12)
bu yerda F₂₁ - ikkinchi jismga birinchi jism tomonidan ta'sir etuvchi kuch, F₂₁-birinchi jismga ikkinchi jism tomonidan ta'sir etuvchi kuch.
Bundan buyon biz ikkita moddiy nuqta uchun ifodalangan Nyutonning uchinchi qonunidan foydalanamiz:
Ikkita moddiy nuqta modullari bo'yicha teng va bu nuqtalarni birlashtiruvchi to’g’ri chiziq bo'ylab harama-harshi tomonga yo'nalgan kuch bilan bir-biriga ta'sir etadi.