Moddiy ishlab chiqarish asoslari

Ishlab chiqariladigan mahsulotning funksional vazifasiga binoan ham tarmoqlarni guruxlash mumkin. Bunda alohida guruxlar, bir qator tarmoqlar, masalan, yoqilg‘i ishlab chiqaruvchi–yoqilg‘i sanoati, oziq-ovqat mahsulotlari tayyorlovchi–oziq-ovqat sanoatiga birlashishi mumkin. Hozirgi paytda Makroiqtisodiyot va statistika vaziriligining Statistika departamenti tasnifiga ko‘ra, barcha sanoat tarmoqlari 18 kompleks (majmua) tarmoqqa birlashtirilgan (3-jadval).
Yuqorida eslatib o‘tganimizdek, sanoat yana undiruvchi va ishlov beruvchi tarmoqlarga ham bo‘linadi. Undiruvchi sanoat turli xil xom ashyo va yoqilg‘ini qazib oladigan hamda tayyorlaydigan tarmoqlardan iborat. Ushbu sanoatning asosiy tarmoqlari quyidagilardan iborat: tog‘-kon sanoati, o‘rmon-yog‘ochni qayta ishlash-selyuloza, baliqchilik, ovchilik va boshqalar.


3-jadval. O‘zbekiston sanoatining kompleks tarmoqlari

№	Kompleks tarmoqlari	Kompleks tarmoqqa kiruvchi tarmoqlar soni
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18	Elektroenergetika sanoati Ko‘mir sanoati Gaz sanoati Neft va neftni qayta ishlash Qora metallurgiya Rangli metallurgiya Mashinasozlik va metallni qayta ishlash Kimyo va neft-kimyo sanoati O‘rmonsozlik, yog‘ochni qayta ishlash va qog‘oz sanoati Qurilish materiallari sanoati Oyna va chinni-fayans sanoati Mikrobiologiya sanoati Meditsina (farmatsevtika) sanoati Poligrafiya Yengil sanoat Oziq-ovqat sanoati Un, yorma va em sanoati Qolgan tarmoqlar	3 2 2 2 2 4 40 12 3 14 2 12 3 1 18 22 3 21

Manba: Abdurahim Ortiqov. «Sanoat iqtisodiyoti». O‘quv qo‘llanma. – T.: TDIU, 2006. – 220 bet.

Tog‘-kon sanoati foydali qazilmalarni qazish, tashish va boyitish bo‘yicha ishlab chikarish tarmoqlarini o‘z ichiga oladi. Unga quyidagilar kiradi: yoqilg‘i-energetika xom ashyosi, qora va rangli, kimyo hamda radioaktiv metall rudalari, tog‘-kimyo (apatitlar, fosforitlar, kaliy tuzlari, oltingugurt) xom ashyosi va qurilish materiallarini qazib olish. Tog‘-kon sanoati kon sanoatining tarkibiga kiradi. Kon sanoati o‘z navbatida tog‘-kon va qayta ishlash sanoatini o‘z ichiga oladi.