Moddalarning kimyoviy texnologiyasi



Download 5,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/468
Sana08.08.2021
Hajmi5,03 Mb.
#141772
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   468
Bog'liq
boglovchi-moddalarning-kimjovij-tehnologijasi-lot

4 - ja d v a l.
Fosfogips  turlicha  sinov  namunalarining 
kimyoviy  tahlili  ( %  hisobida).
S i0 2
ai
2
o
3 Fe20 3
CaO MgO
s o 3
NajO К ,0
QKY1
550‘ C
Suvda
eriydi­
gan
pA
Jami
Olmaliq kimyo zavodi
10,12
0,68
0,83
34,78
kuch-
siz
41,24
1,33
0,40
0,33
7,85
0,48
97,56
13,75
0,58
0,68
31,33
kuch-
siz
44,43
2,00
0,25
0,14
6,50
0,95
99,56
10,17 0,84
0,30
33,16
0,44
46,24
1,84
0,15
0,17
6,85
0,62
100,16
10,39 0.75
0,60
33,66
0,20
48,19
1,04
0,15
0,17
5,00
0,36
100,15
8,50
0,96
0,64
31,89
0,51
44,32
2,23
0,16
0,12
10,47
0,52
99,80
10.16
1,05
kuch-
siz
32,44
kuch-
siz
45,28
1,19 0,21
0,24
6,25
0,53
97,54
Voskresensk kimyo zavodi
0,23
0,31
0,21
31,35
0,28
45,34
1,50 0,14
0,03
19,50
0,48
98,98
1 Q.K.Y.  qizdirib  kuydirish  yo'qotmasi.
O lingan  rentgenogram m alar tahlili  m a ’lum otlariga qarab  turli 
v a q tla rd a   h a r  x il  jo y la r d a n   o lin g a n   b a rc h a   fo sfo g ip s  sin o v 
n am unalari  kristall tarkibiy tuzilm asi bir-b iriga yaqinligini  ko'rish 
m um kin.  R entgenogram m alarda kvare asosan  ikki  m olekulali suvli 
gips  va  aralashm alarn in g  asosiy  m assasini  tashkil  etishi  kuzatildi.


Fo sfo gip s  qizdirilgan vaqtda kristallanish  suvini  y o 'q o ta bosh- 
laydi.  15 0 °C   darajadagi  haroratda  qizdirilganda  ikki  m olekulali 
suvli  gipsnin g  difraksion  m aksim um lari  jad alligi  kam ayadi,  nim 
suvli  k alsiy  sulfatga  ja v o b   beradigan  yangi  chiziqlar:  5,96;  2,97; 
2,78;  1,83;  1,65; A  paydo b o'lad i.  200°C  dagi  haroratda qizdirilganda 
fosfogips  tarkibidagi  ikki  m olekulali  suvli  gips  nim   suvliga  va 
qism an  angidritga  aylanadi.
2500 va undan yuqori  harorat  ikki  m olekulali  suvli  gips chiziq- 
lari  jad allig i  n ih oyatd a  kam ayadi.  H arorat  400°C   gacha  k o 'ta - 
rilganda  angidritning  yanada  jad alroq   chiziqlari  paydo  b o 'lad i, 
1250 °C   g ach a  v a  undan  yuqori  darajaga  k o'tarilgan id a  esa  kvars 
chiziqlari  y o 'q o la d i,  bu  S iO ,  ning  S aO   bilan  o 'z aro   ta’ sir  etib, 
kalsiy  silikati  hosil  b o 'lgan id an   dalolat  beradi.  H arorat  13 0 °C   va 
140 0°C   gach a  k o 'tarilg an id a  angidritdan  tashqari  2,68 A
0
  ch izig'i 
kuzatiladi,  u  qattiq  silikofosfat  kalsiy  eritm asiga  to 'g 'ri  keladi.
Fo sfo gipsn in g  differensial  term ik  tahlili  (D .T .T .)d a   an iqlan i- 
shicha,  egri  chiziqlari  10 0 — 18 0 °C ,  o ralig'id a  paydo  b o 'lad igan  
ikki  m olekulali  suvli  gipsning  yorqin  n am o yon   b o 'lad igan   degid- 
ratatsiyasi  ikki  en doterm ik  effektiga  ega.  Fosfogipsn in g  birinchi 
endoterm ik effekti boshJanishi gipsnikidan  (
1
10 °C  haroratda)  farqli 
ravish d a  10 0 °C   h aro ratd a  p ayd o   b o 'la d i.  F a o l  d egid ratatsiya 
nisbatan  past  haroratda yuzaga  keladi.  B irin ch i  endoterm ik effekt 
boshlanishi  haroratining  pasayishi,  ehtim ol,  fosfogips  tarkibidagi 
aralashm alar bilan bog'liqdir.  U lar m exanik qo 'sh im ch alar sifatida 
berilishi,  shuningdek,  kalsiy sulfat kristall  panjarasiga kirishi  (m asa­
lan :  C a H P 0
4
 •  2 H
2
0 )   y o k i  m u ayy an   xo ssa la rg a   ega  b o 'lg a n  
m ustaqil  tizim   (sistem a)  lar hosil  qilishi  m um kin.  A yn i  shu  kalsiy 
sulfatning  ikki  o 'rin   olgan  qattiq  eritm alari  fosfogipsning  o 'z ig a  
xos xossalarini belgilab berayotgan b o 'lish in i  inkor etib b o 'lm ayd i, 
bu  xususan,  uning  degidratatsiyasi  harorati  pasayishida  n am oyon 
b o 'lyap ti.  F o sfo gip sd a  m avjud  b o 'lgan   suvda  eriydigan  fosfatlar 
ham   sezilarli  d arajada  uning  degidratatsiyasi  haroratini  tushiradi. 
K atta  b o 'lm agan   endoterm ik efifektlar  m aksim um   540—550°C   ha­
ro ratda  k vars  b o rlig id an   d alo lat  berad i.  H aro rat  670— 78 0 °C  
b o 'lg a n id a   fo sfo g ip s  ta rk ib id a   m av ju d   b o 'lg a n   k a rb o n a tla r 
d issosiasiya  reaksiyasiga  uchrayd i,  natijada  en d o effektlar  hosil 
b o 'lad i.  985— 110 0 °C   haroratdagi  ekzoeffektlar fosfogips tarkibida 
zaru r  m iq d o rd ag i  C a O   a ralash m a si  sifa tid a   m avju d   b o 'lg a n  
kvarsning  reaksiyaga  kirishuvi  natijasida  ikki  kalsiyli  silikat  hosil 
b o 'lish i  bilan  b o g'liq d ir.  1 1 5 0 — 116 0 °C   haroratda  en doeffektlar


kalsiy  sulfat  dissotsiatsiyasiga  to ‘g ‘ ri  keladi  va  12 1 5 ° C   da  angidrit 
p o lim o rf  o ‘ zgarishlari  yuz  beradi.
Fo sfogipsn in g  petrografik  tadqiqotlari  uning  asosan  tablet- 
kasim on  va  prizm a,  gabitus  shakllaridagi  gips  kristallchalaridan 
iborat  ekanligini  ko'rsatdi.  U larn in g  o 'lch am lari  0 , 1 — 0,5  mm 
oralig‘ ida  o ‘ zgarib  turadi,  0 , 1 —0,4  m m   lilari  k o ‘ p  uchraydi.
Kristallari  rangsiz,  suvdek  tiniq,  m ayda  xo l-xo l  ch an g  zarra- 
chalari  bor.  A yrim   kristallarda  m ayda  xo lsim on   gips  zarrachalari 
borligi  ham   kuzatiladi.  M in eral  yum shoq  b o 'lib ,  oson  eziladi. 
N u r   sin d irish   k o ‘ rsatk ich lari:  N g — 1 , 5 2 7 ;   N p — 1 ,5 2 4 ;  N g — 
N p = 0 ,0 0 3 .  K am o n sim on   q o ‘ shaloq  shakldagilari  ko‘ p  uchrayd i.
S in o v  n am unasida gipsdan  tashqari,  nur sindirish  k o ‘ rsatkichi 
>   1,6 2 0   ga  teng  b o 'lg an   ko'rsatkichli  rangsiz,  epidot  guruhiga 
m ansub  b o 'lish i  m um kin  b o 'lgan   d onachalar  va  yaxshi  yo ritil- 
m aydigan,  0 ,1 5   m m   o 'lch am d ag i  gil  b o 'lak ch alar  bor.
S u vd a  erim aydigan  qoldiqning  k im yo viy  tarkibini  aniqlash 
uchun  fosfogipsga  2  N H
4
C 1  bilan  ishlov  berildi.  Bu nda  u  9 ,2 %   ni 
tashkil  etib,  asosan  (9 5,50 % )  krem nezem dan  iborat  b o 'ld i.
O ksidlar  ich id a  R
2
0
3
  k o 'p   uchraydi.
5-jadval.

Download 5,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   468




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish