Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

zavodining  toshqollarini  1966-yiIdan  boshlab  sement  chiqarishda 
688—66  raqamli  vaqtincha  texnik  shartlarga  binoan  ishlatila 
boshlandi.
Fosfotoshqollarning portlandsement qotishiga ta’siri  qo'shilma 
miqdori va klinkerning mineralogik tarkibiga ko'ra o'rganildi.  Fizik- 
mexanik  sinovlarga  ko'ra  mo'tadil  solishtirma  sirtli  sementga 
fosfotoshqollar  qo'shish  sementning  suvga  talabchanligiga  ta’sir 
ko'rsatmaydi,  biroq  uning  tishlashish  muddatini  sekinlashtiradi. 
Sementning solishtirma sirtini 340—380  m2/kg gacha oshirish uning 
tishlashish  muddatini  birmuncha  tezlashtiradi.  Fosfotoshqollarni 
sementga  qo'shish,  uning  tishlashish  muddatini  susaytirishni  fos­
fotoshqollar tarkibida fosfor kislota tuzlarini borligi bilan izohlanadi.
Haqiqatan,  sementga  1%  atrofida fosfor kislota qo'shilsa,  uning