Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

rallari  bilan  suv  o'rtasidagi  reaksiyalarning  mahsulotlari  va  qo‘- 
shilmalari  kimyoviy o'zaro ta’sir etishadi.  Natijada portlandsement 
tishlashish  muddati  uzayib  va  suvga  barqarorligi  ortadi.
Portlandsementning tishlashish  muddatlari bir qator faktorlarga, 
ya’ni  sement  xamirining  haroratiga,  qorishmaga  solinadigan  suv 
miqdoriga,  klinkerning  mineralogik  tarkibi,  sementning  maydalab 
tuyilganligi  (25-jadval), gips va qo'shilmalar miqdoriga bog'liq.
Sementda tishlashishning boshlanishi va tugallanish  muddatlari 
belgilangan.  Sement xamirining  harakatchanligi yo'qolgan  dast­
labki  davr  sem entning  tishlashishi  boshlanganligini  bildiradi, 
uning  toshdek  qattiq  holga  kelgani  esa  sem entning  tishlanib 
bo'lganligini  bildiradi.
Standartda  ko'rsatilgan talablarga  muvofiq,  portlandsement 45