To‘g‘ri burchakli koordinatalar (perpendikulyarlar) usuli. Bu usul teodolit yo‘li tomoni yaqinida joylashgan yo‘l, daryo, imorat va boshqa obyektlarni syomka qilishda qo‘llaniladi. Teodolit yo‘lining tomoni abssissa o‘qi, nuqtasi esa bosh nuqta va syomka qilinadigan inshoot nuqtasidan abssissaga tushiriladigan perpendikulyar chiziqlar uzunligi ordinata deb olinadi. Perpendikulyarlar uzunligi (8, 6 va 4 m dan) 1:2000, 1:1000 va 1:500 masshtablarga muvofiq 8, 6 va 4 m dan oshmasligi kerak. Ekkerni qo‘llashda esa ushbu masofalarni 60, 40 va 20 m gacha oshirishi mumkin. - To‘g‘ri burchakli koordinatalar (perpendikulyarlar) usuli. Bu usul teodolit yo‘li tomoni yaqinida joylashgan yo‘l, daryo, imorat va boshqa obyektlarni syomka qilishda qo‘llaniladi. Teodolit yo‘lining tomoni abssissa o‘qi, nuqtasi esa bosh nuqta va syomka qilinadigan inshoot nuqtasidan abssissaga tushiriladigan perpendikulyar chiziqlar uzunligi ordinata deb olinadi. Perpendikulyarlar uzunligi (8, 6 va 4 m dan) 1:2000, 1:1000 va 1:500 masshtablarga muvofiq 8, 6 va 4 m dan oshmasligi kerak. Ekkerni qo‘llashda esa ushbu masofalarni 60, 40 va 20 m gacha oshirishi mumkin.
Qutbiy koordinatalar usuli. Bu usul ochiq joylarda kichik uchastkalar va alohida siniq chiziqli konturlarni syomka qilishda qo‘llaniladi. - GEOLOGIYA FANLARI UNIVERSITETI, 2022
- Qutbiy koordinatalar usuli. Bu usul ochiq joylarda kichik uchastkalar va alohida siniq chiziqli konturlarni syomka qilishda qo‘llaniladi.
- Bu usulda syomkali boshlang‘ich punktdan konturli nuqtalargacha ipli dalnomerlarda o‘lchangan masofadan oshmasligi kerak. O‘lchash natijalari maxsus jadvalga yoziladi.
-
Kestirma usuli. Teodolit syomkasida bu usul nisbatan kam qo‘llaniladi. Kestirma usuli ikki - burchakli va chiziqli kestirmalarga bo‘linadi. Burchakli kestirma ko‘pincha obyektlarning xarakterli nuqtalarigacha bo‘lgan masofalarni o‘lchab bo‘lmaydigan holatlarda qo‘llaniladi. Nuqtani kesishtirishdagi burchak 300 dan kichik va 1500 dan katta bo‘lmasligi kerak, ungacha bo‘lgan masofa esa 1:2000 masshtabda 120 m dan va 1:5000 masshtabda – 250 m dan oshmasligi kerak. - GEOLOGIYA FANLARI UNIVERSITETI, 2022
- Kestirma usuli. Teodolit syomkasida bu usul nisbatan kam qo‘llaniladi. Kestirma usuli ikki - burchakli va chiziqli kestirmalarga bo‘linadi. Burchakli kestirma ko‘pincha obyektlarning xarakterli nuqtalarigacha bo‘lgan masofalarni o‘lchab bo‘lmaydigan holatlarda qo‘llaniladi. Nuqtani kesishtirishdagi burchak 300 dan kichik va 1500 dan katta bo‘lmasligi kerak, ungacha bo‘lgan masofa esa 1:2000 masshtabda 120 m dan va 1:5000 masshtabda – 250 m dan oshmasligi kerak.
- Chiziqli kestirmalar joydagi aniq konturlar boshlang‘ich nuqtalardan chiziq o‘lchash asbobning uzunligigacha uzoqlashgan holda qo‘llaniladi. Bu usulda syomka qilishda harakat qilish kerakkim, boshlang‘ich tomon va kestirma chiziqlari teng tomonli uchburchakning tashkil qilinsin.
Do'stlaringiz bilan baham: |