Mm 70-2 guruh talabasi Ibodullayev Botirjon Ibragimovich “Davlat moliya’sidan Yakuniy nazorat ishi

Mahalliy moliya:

- mahalliy ahamiyatdagi ishlab chiqarishning rivojlanishiga ta’sir ko’rsatishga;

- aholi bandligining oshishini ta’minlashga;

- hududiy xo’jalik kompleksining uzoq muddatli taraqqiyotini ta’minlovchi soha va tarmoqlarga investitsiyalarni jalb qilishga;

- hududdagi aholining zarur ijtimoiy ehtiyojlarini qondirishga xizmat qiladi.

Mahalliy moliya tizimining tarkibiga quyidagi bo’g’inlar kiradi:

1. Mahalliy byudjetlar;

2. Mahalliy maxsus fondler

3. Mahalliy korxonalar moliyasi

Mahaliy hokimiyat organlari faoliyatining asosiy moliyaviy bazasini mahalliy byudjetlar tashkil qiladi. Mahalliy byudjetlar milliy daromadni ko’p pog’onali qayta taqsimlash mahsulini aholiga etkazishning muhim kanallaridan biridir. Mahalliy byudjetlardan ma’lum darajada mahalliy iqtisodiyot tarmoqlari, hududni obodonlashtirish, keng aholi qatlamlarining normal hayotiy faoliyatini ta’minlovchi xizmatlarni amalga oshiruvchi boshqa bir qator soha va tarmoqlar xarajatlari moliyalashtiriladi.

Mamlakat byudjet tizimi bo’yicha amalga oshiriladigan xarajatlarning 50 foizidan ko’proq qismi mahalliy byudjetlar hisobiga to’g’ri keladi. Mahalliy byudjetlar umumdavlat iqtisodiy va ijtimoiy vazifalarini amalga oshirishda, xususan, jamiyat ijtimoiy infratuzilmasini saqlash va rivojlantirishga mo’ljallangan umumdavlat mablag’larini qayta taqsimlashda muhim ahamiyatga ega bo’lib bormoqda. Mahalliy byudjetlar, “Byudjet kodeksi” ga muvofiq, Qoraqalpog’iston Respublikasi respublika byudjeti, viloyatlar byudjetlari, viloyatlar byudjetlariga kiruvchi quyi (shahar, tuman) byudjetlarni o’z ichiga oladi. Ularning daromadlari va xarajatlari tarkibi, byudjet jarayoni va byudjet huquqi qonun bilan belgilangan.

Mahalliy korxonalar moliyasi – Mahalliy (munitsipal) mulkka asoslangan, mahalliy hokimiyat bo’ysinuvidagi, unitar korxonalar moliyasi bo’lib, ularga quyidagilar kiradi:

- uy-joy kommunal xo‘jaligi korxonalari

- obodonlashtirishkorxonalari - suvxo‘jaligikorxonalari

- gaz, elektr, issiqlik ta’minoti korxonalari va boshq.

Mahalliy byudjetlar davlat byudjetining tegishli viloyat, tuman, shahar pul mablag‘lari jamg‘armasi bo‘lib, ikki pog‘onali byudjet tizimining muhim bo‘g‘ini hisoblanadi. Mahalliy byudjetlarning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati uning funktsiyalarida namoyon bo‘ladi.