Mm 70-2 guruh talabasi Avazbekova Sevara Avazbek qizi “Investitsiya” fanidan yakuniy nazorat ishi 1-variant

---

Toshkent moliya instituti

MM 70-2 guruh talabasi

Avazbekova Sevara Avazbek qizi

“Investitsiya” fanidan yakuniy nazorat ishi

1-variant

1. Investitsiya maqsadi va deversifikatsiyalanishi.

2. Moliyaviy investitsiyalarning tasnifiy belgilari.

3. Investitsiya loyihalarining uzoq muddatli kreditlashdagi ta’minot turlari.

1-savol

Iqtisodiy   lug‘atda   “Investitsiyalar   -   kapitalni   uzoq   muddatli   qo‘yilmalar

tariqasidasanoatga, qishloq xo‘jaligiga, transportga va boshqa tarmoqlarga sarf

etiladigan xarajatlar yig‘indisini aks ettiradi”

2

, - deb ta’riflangan.

O‘zbekiston   Respublikasining   2014-yil   29-oktyabrdagi   “Investitsiya   faoliyati

to‘g‘risida”gi   qonunining   yangi   tahririda   investitsiyalarning   mazmuni   “Qonun

hujjatlarida   taqiqlanmagan   tadbirkorlik   faoliyati   va   boshqa   turdagi   faoliyat

obyektlariga   kiritiladigan   moddiy   va   nomoddiy   ne’matlar   hamda   ularga   bo’lgan

huquqlar,   shu   jumladan,   intellektual   mulkka   bo’lgan   huquqlar,   shuningdek,

reinvestitsiyalar”

3

 sifatida ta’riflanadi.

Bizga ma’lumki, investitsiyalarga xos bo‘lgan eng muhim belgi, eng avvalo, foyda

olishga   qaratilganganligidir.   Investitsiyalar   tabiatan   va   mohiyatan  foyda   keltirish

uchun salohiyatli hisoblanadi.

Iqtisodiy kategoriya sifatida investitsiyalar quyidagicha xarakterlanadi:



birlamchi kapitalni ko‘paytirish maqsadida kapitalni tadbirkorlik obyektlariga

joylashtirish;



investitsion   loyihalarni   amalga   oshirish   jarayonida   investitsiya   faoliyati

ishtirokchilari o‘rtasida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlar.

Makroiqtisodiyotda   investitsiyalar   ishlab   chiqarishda   yangi   vositalarga,   turar-

joylarga   va   moddiy   zaxiralarining   o‘sishiga   qilinadigan   xarajatlardan   tashkil

topadigan yalpi xarajatlarning bir qismi hisoblanadi.

Ishlab chiqarish nazariyasi va, umuman, makroiqtisodiyotda investitsiyalar yangi

kapitalni   (ishlab   chiqarish   vositalarini   hamda   inson   kapitalini   qo‘shib

hisoblanganda) yaratish jarayonidir.

Moliya nazariyasida esa investitsiya deganda real yoki moliyaviy aktivlarni olish

tushuniladi, ya’ni bugungi sarf-xarajatlarning maqsadi kelajakda daromad olishdir.

Demak,   bizningcha,   “Investitsiyalar  –  bo‘sh   turgan   kapitalni   iqtisodiy-   ijtimoiy

samara olish maqsadida harakatga keltirishdir”.

Investitsiyalarning   o‘sish   sur’atlari   ko‘p   omillarga   bog‘liq.   Avvalambor,

investitsiyalar

hajmi olingan

daromadni iste’mol

va

jamg‘armaga

---

taqsimlanishiga  bog‘liq.  Aholining o‘rtacha daromadi past bo‘lgan holda ularning

asosiy qismi (70-80%) iste’molga sarflanadi. Aholi daromadlarining o‘sib borishi

jamg‘arishga   yuboriladigan   qismning   ortib   borishiga   sabab   bo‘ladi.   Umumiy

daromadda jamg‘arish ulushining ortib borishi investitsiyalar hajmining o‘sishiga

olib keladi, va aksincha. Ammo bu shart aholini davlatga ishonchi

yuqori

bo‘lganda, davlatfuqarolarning

investitsion faolligini

ta’minlaganda va kafolatlaganda bajariladi.

Investitsiyalar hajmiga kutilayotgan daromad normasi ham  ta’sir ko‘rsatadi, chunki

ko‘rilayotgan foyda investitsiyalashga undaydi.