Mixail Bulgakov ityurak (qissa)

  
Ikkinchi milisioner qo’qqisdan beso’naqay harakat qilib cho’qindi-da, 
o’zini orqaga tashlab, Zinaning ikkala oyog’ini baravariga bosib oldi. 
  
Qora kiyimli odam og’zini ochgancha labi-labiga tegmay gapirdi: 
— Bu qanaqasi, axir?.. U tozalash bo’limida ishlar edi-ku?.. 
—  Sharikni  u  yerga  men  tayinlamaganman,—  javob  berdi  Filipp 
Filippovich,—  agar  yanglishmasam,  unga  janob  Shvonder  tavsiyanoma 
bergan. 
—  Hech  narsaga  tushunolmayapman,  —  dedi  qora  odam  esankirab  va 
birinchi milisionerga murojaat qildi: 
— Bu o’shami? 
— O’sha, — unsiz javob berdi milisioner,— G’irt o’sha. 
—  Xuddi  o’zi,  —  Fyodorning  ovozi  eshitildi,—  faqat  yana  junlari  o’sib 
ketibdi yaramasning. 
— U gapirardi-ku, axir... kxm... kxm... 
—  Hozir  ham  gapiradi,  faqat  borgan  sari  kamgap,  kamsuqum  bo’lib 
qolayapti, vaqt g’animatda gaplashib olinglar,  yaqinda butunlay gapirmay 
qo’yadi. 
— Nega endi? — so’radi qora odam. 
  
Filipp Filippovich yelkasini qisdi. 
—  Fan  hali  hayvonni  odamga  aylantirish  usullarini  bilmaydi.  Mana  men 
bunga urinib ko’rgan edim, ko’rib turibsizki, omadim kelmadi. Tilga kirdi-
yu, darhol ibtidoiy holiga qayta boshladi. Atavizm. 

---

102 
 
— Beparda so’zlar ishlatilmasin, — vovulladi it va o’rnidan turdi. 
  
Qo’qqis rangi oqarib ketgan qora odam portfelini tushirib yubordi-da, 
yonboshiga  yiqila  boshladi,  milisioner  uni  yonidan,  Fyodor  esa  orqasidan 
ushlab  qolishdi.  Hammayoq  g’ala-g’ovur  bo’lib  ketdi.  Shovqin-suron 
ichida uchta ibora aniq yangradi: 
  
Filipp Filippovich: — Valeryanka. U hushidan ketdi. 
  
Doktor  Bormental:  —  Agar  Shvonder  yana  bir  marta  professor 
Preobrajenskiyning  uyiga  kelsa,  uni  o’z  qo’lim  bilan  zinadan  uloqtirib 
yuboraman. 
  
Shvonder: — Shu so’zlarni protokolga kiritishingizni so’rayman. 
 
*** 
 
  
Aylanma  quvurlardan  yoqimli  issiq  taralardi.  Darpardalar  bittagina 
yulduz miltillab turgan qorong’i kechani honadan yashirib turardi. Tabobat 
payg’ambari itlarning salobatli homiysi kursida o’tirar, it Sharik esa charm 
divan  yonidagi  gilam  ustida  mudrab  yotardi.  Mart  oyining  tumanlari 
dastidan  ertalablari  Sharikning  boshi  tikilgan  joyidan  aylanasiga  og’rir, 
lekin  uyning  issiqqinaligi  tufayli  kechga  borib  bir  oz qo’yib  yuborar  edi. 
Hozir  ham  og’riq  tobora  pasayib  bormoqda  va  Sharikning  miyasidan  bir 
tekis va iliq fikrlar o’tmoqda edi. 
  
«Shunday  omadim  yurishdiki,  shunday  yurishdiki,  —  o’ylardi  u 
mudroq ichida,— ta’riflashga ham ojizman. Bu uyga mustahkam o’rnashib 
oldim. Kelib chiqishim shubhali ekanligiga endi to’la ishonch hosil qildim. 
Joying  jannatda  bo’lgur  buvim  suyuqoyoq  o’tgan  shekilli.  Vujudimda 
«vodolaz»  qoni  bo’lsa  ham  ajab  emas.  To’g’ri,  butun  boshimni  negadir 
parpasha  qilib  tashlashdi,  lekin  bu  to’ygacha  bitib  ketadi.  Bunaqa 
narsalarga biz e’tibor bermasligimiz kerak». 
 
……………………………………………………. 
  
Qayerdandir shishalarning jaranglagan ovozi eshitilardi. 
  
Oyog’i  tishlangan  kimsa  ko’rish  xonasidagi  shkafni  tartibga 
keltirayotgandi. 

---

103 
 
  
Oq sochli payg’ambar esa o’tirgan joyida qo’shiq kuylardi: 
— Nilning muqaddas sohillariga... 
  
It  dahshatli  ishlarning  guvohi  bo’lardi.  Basavlat  odam  sirg’anchiq 
qalqon  kiygan  qo’lini  idishga  tiqib,  u  yerdan  miyani  olardi,  aytganini 
qiladigan,  qaysar  bu  odam  hali  ham  nimagadir  muvaffaq  bo’lish  ilinjida 
miyani  kesar,  diqqat  bilan  kuzatar,  ko’zlarini  qisgancha  qo’shiq  xirgoyi 
qilar edi: 
— Nilning muqaddas sohillariga... 
 
 
Hojiakbar SHAYXOV va Gulchehra NISHONOVAlar tarjimasi
. 
QDPI 2019
.