Mirzo Ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti

Hayotning

Molekulyar

asoslari

Reja:

• Oqsillar
• Oqsillarning xossalari
• Nuklein kislotalar haqida
• DNK ning tuzilishi va funksiyasi
• RNK ning tuzilishi

Oqsil – Azot tutuvchi makromalekulalardan tashkil topgan biopolimerlardir. Ular peptid bog’lar orqali bog’langan aminokislotalardan hosil bo’lib, proteinlar deb ataladi.

• Oqsil – Azot tutuvchi makromalekulalardan tashkil topgan biopolimerlardir. Ular peptid bog’lar orqali bog’langan aminokislotalardan hosil bo’lib, proteinlar deb ataladi.

Tirik organizmlarning asosiy qismlarini oqsillar egallab, vazniga nisbatan 25%ni, quruq og’irligini 45-50%ini tashkil qiladi.

• Tirik organizmlarning asosiy qismlarini oqsillar egallab, vazniga nisbatan 25%ni, quruq og’irligini 45-50%ini tashkil qiladi.
• Tarkibida: 50-59% uglerod,
• 6,5-7,3% vodorod
• 15-18% azot,
• 21-24% kislorod,
• 2,5% oltingugurt.

Oqsillarning xossalari

• Struktura yani tuzilish,
• Himoya,
• Energetik,
• Transport
• Katalizator
• Gormonal

Nuklein kislotalar

• Nuklein kislota yuqori malekulali biopolimer bo’lib, malekulyar massasi 250 dan 1,2x105 kDa atrofida bo’ladi.
• Nuklein kislotalar organizmlarda hujayralarning deyarli hamma orgonoidlari tarkibida uchraydi.

DNK

• DNK malekula massasi juda katta bo’lgan, qo’sh zanjirli polimer birikma. DNK malekulasida oqsil sintezi haqidagi axborot saqlanadi.

RNK

• Ribonuklein kislotaning tuzilishi DNK ga o’xshash bo’ladi. Ularning tarkibida azot asosidan adinin, guanin, sitozin va uratsil bo’ladi. Asosiy farqi RNK bir zanjirdan iborat bo’ladi.

Xulosa

• Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki: tirik organizmlarda sodir bo’ladigan biologik jarayonlarning borishida biomolekulalarning o’rni beqiyos. Ular tirik organizmga xos bo’lgan barcha belgi xossalarni o’zida saqlab, ko’paytirib, kelgusi avlodda ham namoyon bo’lishida muhim o’rin tutadi.