Mirzo ulugʼbek nomidаgi oʼzbekiston milliy universiteti geogrаfiya vа tаbiiy resurslаr fаkulteti

Bo’stonliq tumani aholisi, etnik tarkibi va xo’jalik faoliyati

B oʻstonliq tumani — Toshkent viloyati tarkibidagi tuman. 1955 yil 19 aprelda tashkil etilgan (1962 yil 24 dekabr da Yuqori Chirchiq tumaniga qoʻshib yuborilgan, 1968 yil 25 dekabr da qayta tuzilgan). Bo’stonliq tumani shimolida Qozogʻiston Respublikasining Janubiy Qozogʻiston viloyati, sharqda Qirgʻiziston Respublika sining Talas viloyati, janubi-sharqda Oʻzbekiston Respublikasi Namangan viloyatining Pop tumani, shimoli-gʻarbda Toshkent viloyatining Qibray, janubida Yuqori Chirchiq, Parkent, Ohangaron tumanlari bilan chegaradosh (1-rasm). Maydon 4,93 ming km². Aholisi 142,9 ming kishi (2000). Bo’stonliq tumanida tumanga boʻysunuvchi 1 shahar (Gʻazalkent), 18 ta qishloq fuqarolari yigʻini (Bogʻiston, Boʻstonliq, Dumaloq, Jahonobod, Ozodbosh, Pargos, Sijjak, Soyliq, Toshpoʻlat Dadaboyev, Ugom, Xumson, Chimboyliq, Chimyon, Yangiovul, Qoramanas, Qoʻshqoʻrgʻon, Gʻalaba, Hondayliq) bor. Markazi — Gʻazalkent shahri (Toshkent sh.gacha 58 km).

1-rasm. Toshkent viloyati Bo’stonliq tumani.

A holisining asosiy qismini oʻzbeklar tashkil qiladi, shuningdek, qozoq, tojik, rus, ukrain va boshqa millat vakillari ham yashaydi. Aholining oʻrtacha zichligi 1 km² ga 28 kishi. Sugʻoriladigan yerlarda aholi zichroq yashaydi. Shahar aholisining salmogʻi 30,9 %. Bo’stonliq tumani hududida Oʻzbekistonda eng yirik rekreatsiya (dam olish) zonasi tashkil etilgan (Chorvoq—Chimyon, Pargos— Oqgosh). Tumanda "Oqgosh" (bal. 1140 m), "Xumson" (1150 m), "Tovoqsoy" (800 m) va b. sanatoriyalar, "Kristall" pansionati, "Chimyon" rekreatsiya kompleksi, koʻplab dam olish zonalari, bolalar oromgohlari bor.

2-rasm. Bo’stonliq tumani Iqtisodiy-Ijtimoiy xaritasi.

Chirchiq daryosi vohasida juda qadimdan odamlar yashab kelgan. Piskom, Ugom va boshqa daryo boʻylaridagi gʻorlarda tosh qurollar, qoyatosh rasmlari topilgan. Tumanda sayyohlar diqqatini jalb qiluvchi 180 dan ortiq shunday makonlar mavjud.