Mirzo Ulug’bek nomidagi o’zbeiston Milliy Universiteti Amaliy psixologiya yo’nalishining III boshqich talabasi Abdirahimova Subxidaning Umumiy psixologiya fanidan bajargan mustaqil ishi



Download 288,79 Kb.
Sana01.02.2022
Hajmi288,79 Kb.
#422572
Bog'liq
E.Titchener

Mavzu: E.Titchenerning diqqat nazariyasi

Edvard Bredford Titchener (1867-1927) Angliya –amerialik psixolog-eksperimentator. Buyuk Britaniyaning Chichester shahrida oliyjanob, ammo kambag’al oilada tug’ilggan. Bolaligidan u ajoyib aqliy qobilyatlarni namoyon etgan, sa’y –harakatlari tufayli u oliy ta’lim uchun stipendiya olgan.

  • Edvard Bredford Titchener (1867-1927) Angliya –amerialik psixolog-eksperimentator. Buyuk Britaniyaning Chichester shahrida oliyjanob, ammo kambag’al oilada tug’ilggan. Bolaligidan u ajoyib aqliy qobilyatlarni namoyon etgan, sa’y –harakatlari tufayli u oliy ta’lim uchun stipendiya olgan.

Titchener Malvern kollejida o’qishni boshladi, so’ngra Oksford universitetida davom etdi, u yerda klassik adabiyot, falsafa, fiziologiyani o’rgandi, fiziologiya bo’limida u yordamchi tadqiqotchi lavozimini oldi. Vilgelm Vundtning g’oyalari bilan olib borilgan va u 1890-yili Leypsig universitetiga eksperimental psixologiya asoschisi Vundt kafedrasiga o’qishga kirgan va u yerda yaratgan labaratoriyaga rahbarlik qilgan.

  • Titchener Malvern kollejida o’qishni boshladi, so’ngra Oksford universitetida davom etdi, u yerda klassik adabiyot, falsafa, fiziologiyani o’rgandi, fiziologiya bo’limida u yordamchi tadqiqotchi lavozimini oldi. Vilgelm Vundtning g’oyalari bilan olib borilgan va u 1890-yili Leypsig universitetiga eksperimental psixologiya asoschisi Vundt kafedrasiga o’qishga kirgan va u yerda yaratgan labaratoriyaga rahbarlik qilgan.

17 yil davomida 1983-yillar davomida Titchener o’z labaratoriyasini jihozladi, tadqiqotlar olib bordi, maqolalar yozdi, ularning soni 60 dan ortiq. Uning rahbarligida psixologiya bo’yicha 50dan ortiq doktorlik dissertatsiyalari yozilgan bo’lib, uning g’oyalari o’z ifodasini topgan.

  • 17 yil davomida 1983-yillar davomida Titchener o’z labaratoriyasini jihozladi, tadqiqotlar olib bordi, maqolalar yozdi, ularning soni 60 dan ortiq. Uning rahbarligida psixologiya bo’yicha 50dan ortiq doktorlik dissertatsiyalari yozilgan bo’lib, uning g’oyalari o’z ifodasini topgan.

Titchenerning asosiy hissasi

  • Psixologiyaning strukturaviy maktabining asoschisi va rahbari, amerika psixologiyasining otasi, Qo’shma shtatlardagi birinchi psixologik labaratoriya asoschisi, Eksperimental psixologiya jamiyatning asoschisi(1904) , olim birinchilardan bo’lib psixologiyaga ilmiy maqom bergan.

Edvard Titchener introspeksiya orqali ongning elementlar tuzlishini tasvirlab bergan strukturaviy psixologiya maktabi (strukturalizm) asoschisi va rahbari sifatida tanilgan.

  • Edvard Titchener introspeksiya orqali ongning elementlar tuzlishini tasvirlab bergan strukturaviy psixologiya maktabi (strukturalizm) asoschisi va rahbari sifatida tanilgan.
  • Titchener Vilgelm Vundt nazariyasining o’ziga xos variantini ishlab chiqqan. U psixologiyaning asosiy vazifasi ongning elementar tarkibiy qismlarini ochish, kundalik hayotning murakkab tajribasini oddiy elementlarga ajratish va keying ularning ohiyatini aniqlash ekanligini ta’kidladi.

Titchenerning asosiy usuli introspeksiya edi- maxsus tayyorgarlik natijasida shakllangan ongli tajribani batafsil o’rganish va tizimli tavsiflash, ong hodisalarini shunday tasvirlash qobiliyati.

  • Titchenerning asosiy usuli introspeksiya edi- maxsus tayyorgarlik natijasida shakllangan ongli tajribani batafsil o’rganish va tizimli tavsiflash, ong hodisalarini shunday tasvirlash qobiliyati.

U ingilizcha “Empatiya” (1909) atamasini nemicha “Einfuhlungsvermogen” (empatiya) so’zining tarjimasi sifatida kiritdi.

  • U ingilizcha “Empatiya” (1909) atamasini nemicha “Einfuhlungsvermogen” (empatiya) so’zining tarjimasi sifatida kiritdi.
  • Titchener ma’noning yadroviy-kontekstual nazariyasini taklif qilgan.

Diqqat nazariyasi

  • E. Titchener nazariyasida biomanie. E. Titchener diqqatni sezish xossasi, sezuvchi ravshanlik sifatida belgilaydi. Hissiy ravshanlik-sezgining ko’p yoki kamroq kuch bilan bajarilishi. Bu aniqlik hislarining sifat, intensivlik, davomiylik kabi xususiyatlarida namoyon bo’ladi. “Aniqlik-bu tuyg’uga ongda alohida o’rin beradigan sifat: aniqroq his boshqalarga hukmronlik qiladi, o’z-o’zidan qoladi..”

E.Titchener diqqatni fiziologik jarayonlar bilan bog’laydi. Uning fikricha, sezgilarning ravshanligi asabiy moyillik bilan bog’liq, hislarning sifati asabiy farqlanish bilan bog’liq.

  • E.Titchener diqqatni fiziologik jarayonlar bilan bog’laydi. Uning fikricha, sezgilarning ravshanligi asabiy moyillik bilan bog’liq, hislarning sifati asabiy farqlanish bilan bog’liq.

Diqqatning turlari

  • Titchener diqat turlarini o’zboshimchalik darajasiga ko’ra ajratuvchi diqqatning eng dastlabki tasniflaridan birini yaratdi.
  • Birlamchi e’tibor: yangi, kutilmagan yoki aksincha, fikrlarimiz oqimi bilan mustahkam bog’langan tarkib bizning ongimizni tom ma’noda boron bilan bo’ron bilan qamrab oladi. Uning fikriga ko’ra so’zning haqiqiy ma’nosida tasodiflar ko’p bo’lmadi. Ko’pincha biz obyekt haqida o’ylaymiz, shuning uchun ham u bilan bog’liq hamma narsa e’tiborimizni tortadi.

Ikkilamchi e’tibor: biz faqat harakat orqali qo’llab-quvvatlay oladigan diqqat. Ikkilamchi diqqat har doim ixtiyoriy sa’y-harakatlar va inson ongini egallash uchun asosiy e’tiborga urinish o’rtasidagi ziddiyatni o’zichiga oladi.

  • Ikkilamchi e’tibor: biz faqat harakat orqali qo’llab-quvvatlay oladigan diqqat. Ikkilamchi diqqat har doim ixtiyoriy sa’y-harakatlar va inson ongini egallash uchun asosiy e’tiborga urinish o’rtasidagi ziddiyatni o’zichiga oladi.

Download 288,79 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish