Mirzo Ulug’bek- davlat arbobi

Ulug‘bek Muhammad Tarag‘ayning boshqarish ta’limoti (1404-1499 yy.)

• Bajardi: ММNP-01 talabasi: Alimov A.A.

• Mavzu

Muhammad Taragʻay Ibn Shohruh Ibn Temur Ulugʻbek Koʻragon 22 oktyabr 1449, Samarqand) Amir Temurning nabirasi. O‘z davrining atoqli matematiki, astronomi va munajjimlari sifatida tanilgan u tarix va she’riyatga ham qiziqardi. Oʻrta asrlardagi eng muhim rasadxonalardan biriga asos solgan.

• Muhammad Taragʻay Ibn Shohruh Ibn Temur Ulugʻbek Koʻragon 22 oktyabr 1449, Samarqand) Amir Temurning nabirasi. O‘z davrining atoqli matematiki, astronomi va munajjimlari sifatida tanilgan u tarix va she’riyatga ham qiziqardi. Oʻrta asrlardagi eng muhim rasadxonalardan biriga asos solgan.

• U 1394-yil 22-martda bobosi Amir Temurning besh yillik yurishi chogʻida Sultoniya shahrida tugʻilgan. Otasi Temur Shohruhning (1377-1447) kenja oʻgʻli edi. Uning onasi turkiy qabila aristokratiyasi vakili G‘iyosiddin Tarxonning qizi Gavharshod Begim edi. Amir Temurning otasi nomiga qo’yilgan Mirzo Ulug‘bekning asl ismi Muhammad Tarag‘ay edi. Lekin u Ulug‘bek (Buyuk bek — turkiydan tarjima) nomi bilan mashhur bo‘ldi. Ulug‘bekning ustozi shoir va olim Orif Ozariy edi.

Amir Temur 1404-yilda Xitoyga yurishdan oldin Sayram, Auli-ota va sharqiy hududlarni nabirasi Mirzo Ulugʻbekka beradi.

• Amir Temur 1404-yilda Xitoyga yurishdan oldin Sayram, Auli-ota va sharqiy hududlarni nabirasi Mirzo Ulugʻbekka beradi.
• 1405-yilda Amir Temur vafot etadi va Temurning nabirasi Xalil-Sulton (1405-1409) hokimiyati qulaganidan soʻng Temurning kenja oʻgʻli Shohruh Samarqanddagi taxtdan voz kechib, taxtni oʻgʻli Ulugʻbekka beradi. Uning toʻngʻich oʻgʻli Ulugʻbek 1409-yilda poytaxti Samarqand boʻlgan Moverannahrning hukmdori deb eʼlon qilinadi. Uning vasiysi Amir Temurning Sarkardasi bo’lgan Shoxmalik edi. 1411 yildan boshlab uning hukmronligni o’z qo’liga olgan.

Ma’lumotlarga ko'ra, Ulug'bek bolaligidayoq Marog'adagi mashhur At-Tusiy, Nosir ad-Dina rasadxonasi xarobalari bo'lgan. Bu izlanuvchan Ulug‘bekda kuchli taassurot uyg’otadi va uning astronomiyaga bo‘lgan qiziqishi kuchaytiradi. Ulug‘bek 1417-1420 yillarda Samarqand madrasasida ilm olgan.

• Ma’lumotlarga ko'ra, Ulug'bek bolaligidayoq Marog'adagi mashhur At-Tusiy, Nosir ad-Dina rasadxonasi xarobalari bo'lgan. Bu izlanuvchan Ulug‘bekda kuchli taassurot uyg’otadi va uning astronomiyaga bo‘lgan qiziqishi kuchaytiradi. Ulug‘bek 1417-1420 yillarda Samarqand madrasasida ilm olgan.