Mirzo ulug bek nomidagi

mavjud bo‘lgan hayot dalillaridir

Download 2,22 Mb. bet 204/257 Sana 21.04.2023 Hajmi 2,22 Mb. #930952 Turi Учебник

Bog'liq
82613 Ilmiy tadqiqot metodologiyasi. Shermuhamedova N.A

mavjud bo‘lgan hayot dalillaridir.

Mustaqil ishlash uchun savol va topshiriqlar

0. 
   Ilmiy dalil nima?
   

0. 
   Dalilning ishonchliligi ko‘p jihatdan nimaga bog'liq?
   
1. 
   Dallillamnig qanday turlarini bilasiz?
   
2. 
   Empirik, ilmiy va imtiyozli dalillaming o‘zaro aloqasi va farqini tushuntiring.
   
3. 
   Dalillaming ahamiyatini Medel ta’limoti misolida asoslang.
   

Bilim va ko‘nikmalarni baholash materiallari

0. 
   Empirik daraja eksperiment va kuzatishlar natijasida olinadigan dalil bu . . . .
   

A) Obyektiv dalil B) Subyektiv dalil Y) Ilmiy dalil
G) To‘g‘ri javob yo‘q

0. 
   Empirik bilishning natijasi.... dalil hisoblanadi.
   

0. 
   Obyektiv dalil
   
1. 
   Subyektiv dalil
   
2. 
   Ilmiy dalil
   
   0. 
      To‘g‘ri javob yo‘q
      

3. Dalil b u ___

A) Ilmiy tadqiqotning zaruriy shartidir

В) Bilimning tasdiqlangan boyligiga aylangan moddiy yok ma’naviy dunyo hodisasi, biron-bir hodisa, xossa yoki munosabatni qayd etishdir

0. 
   Borliq hodisasi, asos qilib olish mumkin bo‘Igan voqea, hodisa,
   

holat

0. 
   Hamma javoblar to‘g‘ri
   

0. 
   Qaysi olim «fan dalillardan boshlanishi va boshlanish bilan tugallanish o‘rtasida qanday nazariy tuzilmalar bo‘Iishidan tuzilishidan qat’i nazar, dalillar bilan yakunlanishi lozim», deb ta’kidlagan?
   

0. 
   A.Eynshteyn
   
1. 
   D.I.Mendeleyev
   
2. 
   Feyerabend
   
3. 
   Bekon
   

0. 
   «Sof empirik olim chumoliga o‘xshab faqat dalillami yig‘ishi va ular bilan kifoyalanadi, sof ratsionalist, nazariyotchi esa, aksincha, dalillarga e’tibor bermay, o‘rgimchakka o‘xshab o‘z-o‘zidan nazariy to‘r to‘qiydi, biroq haqiqiy olim asalariga o‘xshab har xil gullardan material yig'adi va ularni o‘z ixtiyoriga ko‘ra tasarruf etadi» bu kimning flkri?
   

0. 
   F.Bekon
   
1. 
   D.I.Mendeleyev
   

0. 
   Feyerabend
   

0. 
   A.Eynshteyn
   

0. 
   Kim dalillami obyektiv va subyektiv asoslarga ko‘ra farqlash mumkin, deb ta’kidlab o‘tadi?
   
   0. 
      N.Shermuhamedova
      
   1. 
      D.LMendeleyev
      
   2. 
      Feyerabend
      

G) A.Eynshteyn

0. 
   Ilmiy dalil nechta tarkibiy elementlarni o‘z ichiga oladi?
   

0. 
   3
   

0. 
   4
   

V)6
G) 8

0. 
   Empirik darajaning ichki tuzilishida kamida ikki kichik daraja farqlanadi, ulav qay variantda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
   

A) Bevosita kuzatishlar va eksperimentlar. Kuzatish ma’lumotlari ulaming natijasi hisoblanadi

B) Bilish amallari. Ulaming yordamida kuzatish ma’lumotlaridan empirik bog‘lanishlar va dalillarga o‘tish amalga oshiriladi

0. 
   Bilimning tasdiqlangan boyligiga aylangan moddiy yoki ma’naviy dunyo hodisasi, biron-bir hodisa, xossa yoki munosabatni qayd etishdir
   

0. 
   To‘g‘ri javob A va В varianda
   

0. 
   Hozirgi zamon epistemologiyasida «nazariya - dalil» munosabatiga nisbatan ikki asosiy yondashuvni farqlash mumkin. Ulardan birining zamirida yotuvchi g‘oyani mnxtasar tarzda qanday ta’riflash mumkin?
   

0. 
   Ilmiy dalillar nazariyadan tashqarida yotadi va unga mutlaqo bogiiq bo‘lmaydi
   

0. 
   Ilmiy dalillar nazariya doirasida yotadi va u bilan toiiq belgilanadi
   

0. 
   Bevosita kuzatishlar va eksperimentlar. Kuzatish ma’lumotlari ulaming natijasi hisoblanadi
   
1. 
   Bilimning tasdiqlangan boyligiga aylangan moddiy yoki ma’naviy dunyo hodisasi, biron-bir hodisa, xossa yoki munosabatni qayd etishdir
   

0. 
   Hozirgi zamon epistemologiyasida «nazariya - dalil» munosabatiga nisbatan ikki asosiy yondashuvni farqlash mumkin ulardan ikkinchisining, birinchisining aksi, zamirida yotuvchi g‘oyani qanday ta’riflash mumkin?
   

0. 
   Ilmiy dalillar nazariya doirasida yotadi va u bilan to‘liq belgilanadi
   

0. 
   Ilmiy dalillar nazariyadan tashqarida yotadi va unga mutlaqo bog'liq boimaydi
   

0. 
   Bilimning tasdiqlangan boyligiga aylangan moddiy yoki ma’naviy dunyo hodisasi, biron-bir hodisa, xossa yoki munosabatni qayd etishdir
   

0. 
   To‘g‘ri javob yo‘q
   

0. 
   Qanday dalillar hech narsani asoslay olmaydi?
   

0. 
   Alohida va tasodifan olingan, hayotdan uzilgan holda
   
1. 
   Qayd etilmagan
   

V) Alohida ko'rsatilgan

0. 
   Bir necha bor ta’kidlab o‘tilgan
   

0. 
   Ilmiy dalillar asosida nimalar aniqlanadi?
   

0. 
   Hodisalarning xossalari va qonuniyatlari
   
1. 
   Ilmiy nazariyalar
   
2. 
   Tasodifan olingan dallilar
   
3. 
   To‘g‘ri javob yo‘q
   

0. 
   Qanday dalillar nazariy umumlashtirish uchun asos bo‘lib xizmat qilishi mumkin?
   
0. 
   0 ‘zaro bog‘langan va yaxlit ko'rinishda
   
1. 
   0 ‘zaro bog‘langan ilmiy nazariyalar
   
2. 
   Yaxlit ko‘rinishdagi barcha dalilar
   
0. 
   В va V javobi to‘g‘ri
   

0. 
   Subyektivizm nima asosida amalga oshirilishi lozim?
   

0. 
   Xavfining oldini olish uchun dalillami tanlash ulaming haqiqiy ilmiy kuchi, ahamiyati va ierarxiyasini anglab yetish va tadqiq etish
   

0. 
   Ilmiy dalillar nazariyadan tashqarida yotadi va unga mutlaqo bog‘liq bo‘lmagan
   
1. 
   Bevosita kuzatishlar va eksperimentlar
   
2. 
   Bilimning tasdiqlangan boyligiga aylangan moddiy yoki ma’naviy dunyo hodisasi, biron-bir hodisa, xossa yoki munosabatni qayd etish
   

0. 
   Dalillar soni qancha bo‘lishi mumkun?
   

0. 
   Son-sanoqsizdir
   
1. 
   Minglab
   
0. 
   Ko‘p dalil to‘g‘ri yo'ldan adashtiradi
   
1. 
   To‘g‘ri javob yo‘q
   

0. 
   Kogerent nazariyaga muvofiq «dalil» - bu...
   

0. 
   Biluvchi subyektning haqiqiy deb tan olgan narsalaridir
   

0. 
   Ilmiy tadqiqotning zaruriy shartidir
   

0. 
   Bilimning tasdiqlangan boyligiga aylangan moddiy yoki ma’naviy dunyo hodisasi, biron-bir hodisa, xossa yoki munosabatni qayd etishdir
   
1. 
   Borliq hodisasi, asos qilib olish mumkin bo‘lgan voqea, hodisa,
   

holat

0. 
   Dalillar qachon ilmiy ahamiyat kasb etadi?
   

0. 
   Saralab olingani, tasniflangani, umumlashtirilgani va tushun-tirilganidan keyin
   

0. 
   Tushuntirilganidan keyin
   
1. 
   Yaxlit holatda saralanib olingandan keyin
   
2. 
   Tasniflanganidan keyin
   

0. 
   Ilmiy dalil ishonchli kuzatish, eksperiment mahsulidir u qanday amal qiladi?
   

0. 
   Obyektlami bevosita kuzatish, asbob ko‘rsatkichi, fotosurat, o‘tkazilgan sinovlaming bayonnomalari
   

0. 
   Sxemalar, qaydlar
   
1. 
   Shohidlaming guvohliklari bilan tasdiqlangan arxiv hujjatlari
   
0. 
   Barcha javoblar to‘g‘ri
   

0. 
   Dalillami umumlashtirishning eng murakkab shakllari qaysi variantda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
   

0. 
   0 ‘rganilayotgan obyektlaming fan dalillari yordamida aniqlanuvchi miqdoriy ko‘rsatkichlari o‘rtasidagi aloqalar va izchil takrorlanuvchanlik xossasini yorituvchi empirik gipotezalar
   

0. 
   Empirik qonunlar
   
1. 
   Sxemalar, qaydlar
   
2. 
   To‘g‘ri javob A va В
   

0. 
   Dalillami umumlashtirishning oddiy shakllari - ....
   

A) Ulami tahlil, sintez qilish B) Tiplarga ajratish

V) Birlamchi tushuntirish sxemalaridan foydalanish G) Barcha javobdar to‘g‘ri

0. 
   Ilmiy dalilning aniqligi qanday metodlar bilan belgilanadi? A) Empirik
   

B) Subyektiv

0. 
   Obyektiv
   

0. 
   Metodologik
   

0. 
   Qanday dalillar fanda ilmiy nazariyalar tayanadigan empirik bazisni hosil qiladi?
   

A) Obyektiv B) Empirik V) Subyektiv

G) To‘g‘ri javob yo‘q

0. 
   Qaysi olim dalil - bu hissiy idrok etilgan narsa yoki hodisaning muayyan gap bilan birikmasi deb hisoblaydi?
   

A) O.Kont B) Popper V) Kun

G) P.Feyerabend

0. 
   Ilmiy dalil nechta tarkibiy elementni o‘z ichiga oladi?
   

0. 
   Olti
   
1. 
   Besh
   
2. 
   Ikki
   
3. 
   Uch
   

0. 
   Perseptiv element ilmiy dalilning nechanchi tarkibiy elementi sifatida amal qiladi?
   
   0. 
      To‘rtinchi
      
   1. 
      Uchinchi
      
1. 
   Birinchi
   
2. 
   Ikkinchi
   

0. 
   Qanday element dalilni aniqlash jarayonida amal qiladigan muayyan hissiy obraz yoki hissiy obrazlar yig‘indisi?
   

A) Asosiy B) Perseptiv V) Qo‘shimcha
G) To‘g‘ri javob yo‘q

Download 2,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: