Aim.uz
Мирзачўл минтақаси
Ўзбекистоннинг Мирзачўл минтақаси ўз таркибига Жиззах ва Сирдарё вилоятларини олади. Унинг майдони 25,6 минг км2 бўлиб, Республика ҳудудининг 5,7 фоизини ташкил қилади. Майдонининг катталиги жиҳатидан Жанубий минтақадан кейин тўртинчи ўринда туради.
Янги ерларни ўзлаштириш, минтақани ижтимоийиқтисодий ривожлантириш мақсадида вужудга келган иқтисодий район Республика марказида жойлашган бўлиб, ғарбий қисми Самарқанд, Навоий вилоятлари, жануби қўшни Тожикистон Республикаси, шарқ томондан Тошкент вилояти, шимолда қозоғистон Республикаси билан қўшнилиги иқтисодий жиҳатдан ҳар томонлама қулайдир. Мирзачўл иқтисодий минтақасининг ривожланган иқтисодий районлар оралиғида жойлашуви мамлакат ҳудудий меҳнат тақсимотида турли ҳамкорлик алоқаларини ўрнатишга имкон беради.
Минтақада район текислик, тоғ ёнбағри ва тоғли ерларнинг қўшилиб кетганлиги, табиий шароитнинг хилмахиллиги турли хил хўжалик тармоқларини ривожлантиришга шароит яратган. Жумладан, Жиззах вилоятининг Бахмал, /аллаорол районлари Туркистон, Молгузар, Губдин, қўйтош ва қароқчи тоғлари ботиғида жойлашган бўлса, Сирдарё вилоятининг аксарият ҳудуди текислик минтақасига тўғри келади. Районнинг иқтисодий географик ўрни турли иқтисодий алоқалар қилиш учун ҳам қулай. Республиканинг тараққий этган вилоят ва шаҳарларини, қолаверса, қўшни республикалар билан боғловчи темир йўл, автомобил, қувур йўлларининг ўтганлиги ҳамда шу йўллар орқали хом ашё, турли хил маҳсулотлар айирбошлашдаги хизматини кўрсатиб ўтиш лозим.
Мамлакат меҳнат тақсимотида район кўп иссиқ ва узоқ вегетация даврини талаб этувчи экинларни (пахта, пилла, ғалла, полиз) етиштиришга ҳамда боғдорчилик, чорвачилик, узумчилик, саноатда электроэнергетика, қурилиш материаллари, енгил, озиқовқат тармоқларига ихтисослашган. Охирги йилларда бу ерда тоғкон, кимё, тўқимачилик саноатлари ҳам ривожланиб бормоқда.
23жадвал
Мирзачўл минтақасининг баъзи бир макроиқтисодий
кўрсаткичлари (2000 й., фоиз ҳисобида)
Кўрсаткичлар
|
Мирзачўл райони ЎзР га нисбатан
|
Шу жумладан
|
Жиззах
вилояти
|
Сирдарё
вилояти
|
Майдони
|
5,6
|
|
|
Аҳолиси
|
6,8
|
|
|
Ялпи ички маҳсулот
|
5,0
|
|
|
Саноат маҳсулоти
|
2,3
|
|
|
қишлоқ хўжалиги
маҳсулоти
|
8,9
|
|
|
Умумий экин майдони
|
17,3
|
|
|
Инвестицияланиши
|
4,3
|
|
|
Ташқи савдо айланмаси
|
2,0
|
|
|
Изоҳ: каср сурати Ўзбекистонда, махражиминтақада тутган ўрни.
Иқтисодий районни ташкил этувчи, ҳудудий тузилишига кўра бирбирига деярли ўхшамайдиган Сирдарё ва Жиззах вилоятлари табиий шароити ва фойдали қазилмаларига кўра қисман ўзаро фарқ қилади. Дарҳақиқат, Сирдарё вилоятида деярли бирорта фойдали қазилма конлари учрамасада, Жиззах вилояти бундан мустасно.
Жадвалда Мирзачўл иқтисодий районининг ички тузилиши ва унинг мамлакат хўжалигида тутган ўрни тўғрисида айрим маълумотлар келтирилган.
Do'stlaringiz bilan baham: |