Мирсодиқов Улугбек. Узхиа ўқитувчиси

Ислом таълимоти ва муқаддас манбаларида эзгулик, одоб-ахлоқ ва ҳалоллик тушунчаларининг талқини

Мирсодиқов Улугбек.

УзХИА ўқитувчиси

Ислом манбалари

• Ислом таълимотидаги ҳар қандай масала унинг асл манбалари орқали ўрганилади. Ислом динининг манбалари асосан тўртта:
• 1. Қуръон карим 2. Суннат 3.Қиёс. 4.Ижмоъ.
• 1. Қуръони карим Аллоҳнинг каломи бўлиб уни 23 йил давомида Муҳаммад алайҳиссаломга ваҳй орқали нозил қилган
• 2. Суннат − Пайғамбаримизнинг сўзлари, қилган ишлари, ҳузурларида қилинган бир иш учун индамаганлари. У зотнинг сўзларига умумий қилиб «ҳадиси шариф» ҳам дейилади.

3.Қиёс . Қуръон ва суннатдан топилмаган шаръий бир масала ҳақида мужтаҳидларнинг (Ислом ҳуқуқчиларининг) ўша масаланинг мисоли (ўхшаши) билан қиёс қилишлари.

• 3.Қиёс . Қуръон ва суннатдан топилмаган шаръий бир масала ҳақида мужтаҳидларнинг (Ислом ҳуқуқчиларининг) ўша масаланинг мисоли (ўхшаши) билан қиёс қилишлари.
• 4. Ижмоъ. Ижмоъ бир асрда яшаган комил олимлар (мужтаҳидлар) нинг шаръий бир ҳукм устида айтган якдил фикрлари.Биттаси бошқа фикрда бўлса ҳам, ижмоъ бўлмайди.

• Ислом динида яхшилик Аллоҳ яхши деган нарсалардир. Уларнинг нима экани эса ушбу оятида тўлиқ таърифлаб берилган.
• Аллоҳ таоло Бақара сурасида:
• «Яхшилик юзингизни машриқ ёки мағриб томонга буришингиз эмас. Лекин яхшилик (қилувчи) – Аллоҳга, охират кунига, фаришталарга, китобга, набийларга иймон келтирган ва молини яхши кўра туриб, қариндошларга, етимларга, мискинларга, йўқсил йўлчига, тиланчиларга ва қул озод қилишга берган, намозни тўкис адо этган, закотни берган киши(нинг), ҳамда аҳд қилганда аҳдига вафо қилувчилар, йўқчилик, қийинчилик ва шиддат вақтида сабр қиладиганлардир. Ана ўшалар содиқ бўлганлардир. Ана ўшалар ўзлари тақводорлардир», деган (177-оят).

1.Иймон.

• 1.Иймон.
• “Ким Аллоҳга, охират кунига, фаришталарга, китобга, Пайғамбарларга иймон келтирса”
• Аллоҳга, унинг борлигига, сифатларига, исмларига, ягоналигига, тарбиячи эканлигига, илоҳлигига иймон келтириш; Охират кунига, яъни, қиёмат кунига иймон келтириш; китоблар, яъни, Аллоҳ таоло томонидан бандаларни ҳидоятга бошлаш учун туширилган илоҳий-самовий китобларга иймон келтириш; Аллоҳ таоло юборган Пайғамбарларнинг бирортасини ҳам қолдирмасдан ҳаммасига иймон келтириш.
• Ушбу иймон келтиришлар яхшиликнинг боши ва асосидир. Чунки, кимнинг Аллоҳга, охират кунига, фаришталарга, китобларга, Пайғамбарларга иймони йўқ бўлса, ундан яхшилик чиқмайди. Чиқса ҳам, доимий бўлмайди. Бирор сабабга боғлиқ бўлади. Ўша сабаб тугаши билан яхшилиги ҳам тугайди.