Miqdoriy analiz

Cho'ktiruvchi modda (reagent)ni tanlash.

Cho'kma ko'rinishiga qo'yiladigan talablar cho'ktiruvchi moddani (reagentni) to'g'ri tanlashni talab qiladi. Masalan: Ba2+ nibir necha xil qiyin eruvchan birikmalar ko'rinishida cho'ktirish mumkin. Qaysi bir cho'ktiruvchi aniqlanayotgan moddani to'la cho'kish imkonini bersa, ya’ni hosil bo'ladigan cho'kma eruvchanlik ko'paytmasining qiymati eng kichik bo'lsa, shu cho'ktiruvchidan foydalanish kerak. Masalan, Ba2+ ionini cho'ktirish uchun cho'ktiruvchi modda tanlashda bariyning quyidagi kam eruvchi tuzlari eruvchanlik ko'paytmalarini solishtirish mumkin:

BaS04 E K = 1,1 • lO"10

BaCr04 E K = 1,2 • 10-10

BaMn04 E K = 2,5 • 10"10

BaC03 E K = 8,1 • 10"9

BaC104 E K = 1,6 • 1(Г7

Bu yerda eruvchanlik ko'paytmasi eng kichigi BaS04. Shuning uchun Ba2+ Ba S0 4 holida cho'ktirilishi kerak ekan. Demak,cho'ktiruvchi sifatida H2S04; Na2S04; K2S04, ya’ni tarkibida S042- ioni bo'lgan, suvda yaxshi eriydigan moddalardan foydalanish kerak.

Cho'ktiruvchiga qo'yiladigan asosiy talablar quyidagilar:

• kam eruvchan cho'kmani (birikma) tez va oson hosil qilishi;

• selektiv bo'lishi, ya’ni faqat shu aniqlanayotgan modda bilan cho'kma hosil qilib, boshqa ionlar bilan reaksiyaga kirish -masligi;

• oson haydalishi yoki ajralishi lozim. Shunga ko'ra sulfatlarni cho'ktirish uchun H2S 0 4, gidroksidlarni cho'ktirish uchun

NH4OH, xloridlami cho'ktirish uchun HC1, karbonatlami cho'ktirish uchun (NH4)2C03 ni qo'llash maqsadga muvofiq bo'ladi;

• zaharli bo'lmasligi;

• ortiqcha miqdorda olinganda (kompleks hosil bo'lishi tufayli) cho'kmani eritmasligi, cho'ktiruvchining miqdori reaksiya tenglamasi bo'yicha hisoblanganda 1,5 marta ko'p olinishi kerak.