Министерство здравоохранения республики узбекистан ташкентская медицинская академия кафедра медицинской и биологической химии Тема: «Биохимия пищеварения»

Ichakka oziq-ovqatning kirib borishi oziq-ovqat hazm qilish uchun zarur bo’lgan oshqozon osti bezi va ichak shirasining sekretsiyasini ta'minlovchi regulyatorlarning (sekretin, xoletsistokinin-pankreosimin, kimyodenin va enterokrin) ajralishiga yordam beradi. Regulyator sekretsiyasini buzilishi ovqat hazm qilish jarayonlarining nomuvofiqligini keltirib chiqaradi.

Ovqat hazm qilish regulyatorlari va ularning xususiyatlari.
Regulyator	Ishlab chiqqarish joyi	Ta’sir qilish joyi	Ta’siri
Gistamin	Oshqozon shilliq qavati	Oshqozon shilliq qavatining yuza va asosiy hujayralari.	Oshqozonda xlorid kislotaning va ozgina darajada pepsinogenning chiqarilishini rag'batlantiradi.
Gastrin	Oshqozon shilliq qavati	Oshqozon shilliq qavatining yuza va asosiy hujayralari.	Oshqozonda xlorid kislotasi va pepsinogenning chiqarilishini rag'batlantiradi.
Enterogastron	12 barmoqli chak shilliq qavati	Oshqozon shilliq qavati hujayralari	Oshqozonda xlorid kislotasi va pepsinogen sekretsiyasini tormozlaydi.
Sekretin	Ingichka ichak shilliq qavati	Oshqozon osti bezi va jigar	Suv va uglevodorodlarga boy, ammo fermentlarga ega bo'lmagan oshqozon osti bezi shirasining suyuq qismini chiqarilishini rag'batlantiradi. Bundan tashqari, jigarda safro paydo bo'lishini stimullaydi.
Хolisistokinin-pankreozimin	Ichak shilliq qavati	Oshqozon osti bezi va o’t pufagi	Fermentlarga boy oshqozon osti bezi sharbatining chiqarilishini va o't pufagining qisqarishini rag'batlantiradi
Ximodenin	Ichak shilliq qavati	Oshqozon osti bezi	Oqsillar va ximotripsinogen sekretsiyasini rag'batlantiradi. Pankreozimindan farqli o'laroq, bu ximotripsinogendan tashqari boshqa fermentlarning chiqarilishini rag'batlantirmaydi.
Enterokrinin	Ichak shilliq qavati	Ichak shilliq qavati	Ichak bezlarining sekretsiyasini stimullaydi.
Villikinin	Ichak shilliq qavati	Ichak shilliq qavati vorsinkalari	Ichak bo'shlig'ining harakatlanishini va shu bilan oziq-ovqat mahsulotlarini surilishini ta’minlaydi.