Министерство высшего и среднего специального образования республики узбекистан

a ₀p⁵ + a ₁p⁴+ a ₂p³+ a ₃p²+ a ₄p+ a ₃=0 (4.13)

Bu erda

a₀=T_j T^'_d T_e T_p ;

a ₁= T_j (T^'_d T_e + T'_d T_p+ T_e T_p)+k_2i h₁ ;

a ₂= T_j (T'_d +T_e + T_p)+ T^'_d T_e T_p c₂ k_1i h₁;

a ₃= T_j +T_e T_p c₁+ T'_d (T_e +T_p ) c₂ + k_ouT_j +k_oi h₁+ k_2i h₂;

a₄= (T_e + T_p) c₁+ T^'_dc₂+ k_1i h₂;
a ₅=c₁+k_ouc₃+k_oih₂;
h₁=-T_j

h₂=b₁

(I, I_d, I_q) koeffitsientlarga kiruvchi holat parametrlari sinxron generatorning vektor diagrammasidan aniqlanadi. Bu erda k_oi– generator statori tokining og’ish kanali bo’yicha kuchaytirish koeffitsienti [qo’zg’.birl../nom.tok birl.], k_1i- stator tokining birinchi xosilasi kanali bo’yicha kuchaytirish koeffitsienti [qo’zg’.birl./nom.tok birl./sek.], k_2i – stator tokining ikkinchi xosilasi kanali bo’yicha kuchaytirish koeffitsienti [quzg’.birl./nom.tok birl./sek².]. Belgilab qo’yish lozimki, QAR-k da kuchlanish og’ishi bo’yicha kuchaytiruvchi koeffitsientlar qiymati k_ou=(100-200) [qo’zg’. birl./kuchlanish birl.] oralig’ida joylashgan.

Ko’rinib turibdiki, xarakteristik tenglamaning koeffitsientlari holat, sistema parametrlari va QAR kanallari bo’yicha kuchaytirish koeffitsientlariga bog’liq.

Keltirilgan munosabatlardan ko’rinadiki, qabul qilingan soddalashtirishlarda xarakteristik tenglama koeffitsientlari, xatto bitta generator mavjud bo’lganda, murakkablashadi va natijada ularni analitik tadqiq qilish mumkin bo’lmay qoladi.

Shu sababli, xususan qo’zg’atish tokini bir nechta holat parametrlari bo’yicha rostlash vaziyatlarida QARning optimal kuchaytirish koeffitsientlarini aniqlashda sonli usullar qo’llaniladi.

4.3-rasm. QAR turlicha bo’lganda burchak xarakteristikalari va sinxronlovchi quvvatlarni solishtirish
Mexanik elementlarda lyuftning mavjudligi ta’sirida va inersionlik ta’sirida paydo bo’luvchi sezmaslik sohasini hisobga olish, tenglamalarni tuzish va tahlil qilishni yanada murakkablashtiradi. Biroq, bu faktorlar generatorning turg’un ishlash shartlariga kuchli ta’sir etishi mumkin. Ularni noto’g’ri hisobga olish QARning noto’g’ri ishlashi natijasida sinxron generator turg’unligining buzilishiga sabab bo’lishi mumkin.

QAR-K ning mavjud bo’lishi burchak xarakteristikasining maksimumini oshiradi, chunki u U_g=const va X_G = 0 sharti bilan ifodalanadi (4.3- rasm).

Sinov savollari

1. Qo’zg’atishni avtomatik rostlagichlarga ko’rsatilgan talablar.

2. Proporsional ta’sirli qo’zg’atishni avtomatik rostlagichlarni strukturaviy sxemasi.

3. Kuchli ta’sirli qo’zg’atishni avtomatik rostlagichlarni strukturaviy sxemasi.

4. SGning qo’zg’atishni avtomatik rostlagichlar tizimning qaysi parametrlariga ta’sir qiladi?

5. Qo’zg’atishni kuchaytirish koeffitsient bo’yicha tushuncha.

6. Har xil turdagi QARlar o’rnatilgan holda sinxron generatorning burchak xarakteristikalarini solishtirib tahlil qiling.