Министерство высшего и среднего специального образования Республики Узбекистан

1-o’quv topshiriq

T-chizma grafik organayzerlari

Hozirgi zamon psixologiyasining ilmiy tadqiqot metodlariga doir muammoli masalalarni yechimini topishga yordam beradi va “T-chizma” usuli orqali muammo hal qilinadi.

1)

Kuzatish metodining afzalligi	Kuzatish metodining kamchiliklari

2)

Eksperiment metodining afzalliklari	Eksperiment metodining kamchiliklari

3)

Suhbat metodining afzalliklari	Suhbat metodining kamchiliklari

4)

So’rovnoma metodining afzalliklari	Surovnoma metodining kamchiliklari

5)

Sotsiometriya metodining afzalliklari	Sotsiometriya metodining kamchiliklari

Jonlantirish uchun savollar: Hozirgi zamon psixologiyasi fanining tamoyillarini sanang? Determinizm tamoyilining mohiyatini izohlang? Hozirgi zamon psixologiyasining tuzilishi tarmoqlari xususida fikr yuriting? Hozirgi zamon psixologiyasining tadqiqot metodlarini ko’rsating? Psixologiyaning fanlar tizimida tutgan o’rnini qanday izohlaysiz? A.V.Petrovskiy bo’yicha psixologiya sohalarini tasnifini keltiring?

Insert usulidan foydalanib ishlash qoidasi
1.Ma’ruza matnini o’qib, matnning chetiga quyidagi belgilarni qo’yib chiqing:

V-bilaman

+ – men uchun yangi ma’lumot

–– men bilgan ma’lumotni inkor qiladi

? – noaniq (aniqlashtirish talab qiladigan) qo’shimcha ma’lumot

2.Olingan natijalarni jadval shaklida rasmiylashtiring.

№	Mavzu savollari	V	–	+	?

2-MAVZU 2-DARS: HOZIRGI ZAMON PSIXOLOGIYASINING TUZILISHI VA TADQIQOT METODLARI Reja: Psixologiyaning fanlar tizimida tutgan o’rni Hozirgi zamon psixologiyasining tamoyillari Hozirgi zamon psixologiyasining tuzilishi Hozirgi zamon psixologiyasining ilmiy tadqiqot metodlari O’quv mashg’ulotining maqsadi: Psixologiya fanining fanlar tizimida tutgan o’rni, hozirgi zamon psixologiyasining tamoyillari, tuzilishi, ilmiy tadqiqot metodlari haqidagi bilimlarni shakllantirish. O’quv faoliyatining natijasi: Talabalarga psixologiyaning fanlar bilan aloqadorligi, hozirgi zamon psixologiyasining tamoyillari, tuzilishi va tadqiqot metodlari haqida dastlabki bilimlar berish hamda mazkur jihatlar inson shaxsini o’rganish ob’ekti ekanligi asoslab berildi.

1-ilova

Psixologiyaning fanlar tizimida tutgan o’rni

Psixologiya ko’plab fanlar bilan uzviy bog’liq holda rivojlanib bormoqda. Fanlar orasidagi bog’liqliklar psixologiyaning fanlar tizimidagi o’rnini belgilab beradi. Bizga ma’lumki, mavjud fanlar gumanitar, tabiiy va falsafiy turlarga bo’linadi. Bir qator bir-biri bilan yondosh bo’lgan fanlar mazkur tasniflashga kiritiladi, lekin psixologiya mustaqil fan sifatida namoyon bo’ladi. U inson ruhiy faoliyatining tabiiy, tarixiy va ijtimoiy tomonini o’rganadi. Psixologiya barcha turdagi fanlar orasida muhim o’rinni egallaydi. Psixologiya falsafa, tarix, san’atshunoslik, texnika, pedagogika fanlari bilan uzviy bog’liq. Psixologiya falsafa fani bilan chambarchas bog’langan. Bu bog’liqlik ikkala fanning inson va uning hayoti mohiyatini to’la anglash va rivojlantirish an’analarini belgilashdagi o’rni va ahamiyatidan kelib chiqadi. Sotsiologiya fani ham yangicha munosabatlar sharoitida o’z taraqqiyotining muhim bosqichiga erishar ekan, psixologiya ushbu fan tomonidan qo’lga kiritilgan yutuqlardan foydalanadi hamda ularning qo’llanilishiga, ommalashishiga baholi qudrat xizmat qiladi. Ayniqsa, psixologiyadan mustaqil ravishda rivojlanib, ajralib chiqqan bugungi taraqqiyot davrimizda alohida ahamiyat kasb etgan ijtimoiy psixologiyaning sotsiologiya bilan aloqasi uzviy bo’lib, ular jamiyatda ijtimoiy taraqqiyot va rivojlanishni ta’minlash ishiga xizmat qiladi. Pedagogika bilan psixologiyaning o’zaro hamkorligi va aloqasi an’anaviy va azaliy bo’lib, ularni yosh avlod tarbiyasining zamon talablari ruhida amalga oshirishdagi roli va nufuziga xosdir. O’z-o’zidan ravshanki, bunday aloqa hamisha ham mavjud bo’lib kelgan va buni ilg’or psixologlar va pedagoglar tushuntirib berishga harakat qilishgan. Rus pedagogi va psixologi K.D.Ushinskiy pedagogika uchun o’z ahamiyatiga ko’ra psixologiya barcha fanlar ichida birinchi o’rinda turadi, deb ta’kidlagan edi. Kishini har jihatdan tarbiyalamoq uchun, - deb qayd etgan edi K.D.Ushinskiy, uni har jihatdan o’rganmoq darkor. Tabiiy fanlar – biologiya, fiziologiya, ximiya, fizika va boshqalar psixik jarayonlarning tabiiy fiziologik mexanizmlarini tushunish va shu orqali ularning kechish qonuniyatlarini ob’ektiv o’rganish uchun materiallar beradi. Ayniqsa, bosh miyaning hamda markaziy asab tizi-mining psixik faoliyatlarini boshqarishda va ularni muvofiqlash-tirishdagi rolini e’tirof etgan holda psixologiya fani tabiiy fanlar erishgan yutuqlar va ulardagi tadqiqot usularidan omilkorona foydalanadi.

2 ilova