Министерство высшего и среднего специального образования республики узбекистан

Zahiradagi hodimni baholash varag’i

T/R	Mezonlar	Baholar
		5	4	3	2	1	Javob berishga qiynalaman
1	Tahlil etish, mantiqan fikrlash qobilyati
2	Qaror qabul qilishdagi mustaqillik
3	Tashabbuskorlik
4	Topshirilgan ishning o’z vaqtida va yuqori sifatli bajarilishi
5	Hodimlar bilan aloqa o’rnata olish, guruhda ishlay bilish xususiyati
6	Hissiyotida vazminlik, murakkab vaziyatlarda o’zini tuta olish xususiyati
7	Ishchanlik
8	Ma’sulyat, intizomlilik
9	O’z-o’ziga obektiv baho bera olishi
10	Tashkilotchilik qobilyati
11	O’qishga layoqati
12	Kasbini takomillashtirish va lavozimda ko’tarilishiga intilishi

Zaxiraning shaxsiy tarkibi muntazam ravishda (odatda har 6 oyda) personalni boshqarish xizmati tomonidan ko’rib chiqilishi, zarurat bo’lsa, bu tarkibga xodimlarning shaxsiy muvaffaqiyatlari (attestatsiya natijalariga ko’ra), rahbarlik lavozimiga ehtiyojlar hamda kadrlarni joy-joyiga qo’yishdagi o’zgarishlar hisobga olingan holda aniqlik kiritilishi darkor.

Nomzodning kadrlar zaxirasiga kiritilishi unga rahbarlik lavozimi berilishi kafolati hisoblanmaydi. Biroqbo’sh rahbarlik lavozimiga nomzodlar, birinchi navbatda, zaxira tarkibidan tayinlanishi qoidaga aylanishi kerak. Zaxiradagi nomzodni bo’sh lavozimga tayinlashdan voz kechilishi asoslab berilishi darkor.

Kadrlar zaxirasi bilan ish olib borishni tashkil etish (11.22-rasm) quyidagilarni ko’zda tutadi.

1. 
   Xodimlarni rivojlantirishni rejalashtirish. Bu — boshqaruv lavozimi (kasb) da kelajakda o’sishga tayyorgarlik bosqichi hisoblanadi. Kadrlar zaxirasiga kiritilganligi tasdiklangan nomzod, zarurat bo’lsa personalni boshqarish mutaxassislarini jalb etgan holda hamda zaxiraga kiritilgandagi tavsiyalarni hisobga olib, uch yil muddatga mo’ljallangan shaxsiy rivojlanish rejasini ishlab chiqadi. Bu reja xodimning bevosita rahbari tomonidan tasdiqlanadi va personalni boshqarish xizmatiga taqdim etiladi. Rejaning har joriy yil uchun tarkiblari aniq belgilab chiqiladi hamda har yil unga aniqlik kiritiladi.
   
2. 
   Nomzodlarni rivojlantirish. Bu — rejalashtirilgan tadbirlar — nazariy va amaliy (boshqaruv) bilimlarni, ko’nikmalarni takomillashtirish, aniq vazifalarni bajarishdir. Ularga quyi-dagilar kiradi:
   

• 
  mashq (trening) larda ishtirok etish;
  
• 
  malaka oshirish kurslarida o’qish;
  
• 
  seminar, konferentsiya va kongresslarda ishtirok etish;
  

• 
  stajirovkalar (o’quv markazlari, ishlab chiqarishni boshqarishning ilg’or texnologiyalari joriy etilgan korxonalar,shu jumladan chet el kompaniya va firmalarida);
  
• 
  tavsiya etilayotgan lavozimda (asosiy rahbar yo’q vaqtida) stajirovka;
  

• 
  xizmat vazifalari rotatsiyasi;
  

• 
  mehnat faoliyatining gorizontal kengayishi (o’zaro bog’liq, doirasi kengaytirilgan vazifalarni bir darajada bajarish);
  

• 
  mehnat faoliyatining vertikal kengaytirilishi (xizmat vazifalariga egallab turgan lavozimidan yuqori darajadagi mansablarda ko’zda tutilgan vazifalarni ham kiritish);
  
• 
  ishlab chiqarishning ayrim amaliy masalalarini, korxona va uning bo’linmalari faoliyati tajribasini, yuzaga chiqqan muammolar kelib chiqishi sabablarini o’rganishga hamda bular xususida asoslangan xulosa va tavsiyalar tayyorlashga jalb etish;
  
• 
  o’z korxonasi hamda boshqa kompaniya va firmalar ishlab chiqarish o’quvlarida o’qituvchi sifatida ishtirok etish.
  

Zaxirani shakllantirish umuman korxonada hamda uning bo’linmalarida rahbarlik lavozimlarini egallash uchun maxsus tanlab olingan nomzodlarni aniq maqsadni ko’zlagan holda rivojlantirishdir (12.23- rasm).