Nerv tizimi
|
Тирик мавжудотларнинг эволюция натижасида ўзини такомиллаштириб бориши билан уларнинг организмларида ўз зиммасига ривожланиш, ҳулқ-атвор ва яратиш кабиларнинг бошқаруви вазифасини олган махсус орган
|
Neuron
|
Нейрон
|
Neyronlar
|
nerv hujayrasi, nerv tizimining asosiy tuzilmasi
|
Brain
|
Мозг
|
Miya
|
yuqori tashkil etilgan materiya
|
Endocrine systym
|
Эндокренная система
|
Endokrin tizimi
|
Markaziy nerv tizimining tor aloqasida ikkinchi aloqa tizimi ya`ni endokrin tizimi joylashgan.
|
Instinct
|
Инстинкт
|
Instinkt
|
U yoki bu biologik turga xos, tug’ma biologik shartlangan xulq-atvor.
|
Consciousness
|
Сознание
|
Онг
|
Онг инсон томонидан воқеликни акс эттиришнинг юксак даражаси
|
Synapse
|
Синапс
|
Sinaps
|
aksonning signal uzatuvchi tugash qismi va ushbu signalni qabul qiluvchi dentritning tutashgan qismi.
|
Synapse call
|
Синаптик промежуток
|
Sinaptik oraliq
|
akson va signal qabul qiluvchi neyron o’rtasidagi kichik oraliq.
|
Heritability
|
Наследственность
|
Irsiyat
|
organizmlarning o‘z belgi va hususiyatlarini nasldan-naslga o‘tkazish xossasidir.
|
Axon
|
Аксон
|
Akson
|
tolasining uchi tarmoqlangan bo’lib, u signallarni boshqa neyron yoki mushaklarga uzatadi
|
Dendrite
|
Дендрит
|
Dendrit
|
neyronning tarmoqlangan kalta o’simtalari bo’lib, signallarni qabul qiladi va hujayralarga impuls uzatadi
|
Gen
|
Ген
|
Jins
|
– psixologiyada biologic va ijtimoiy omillarning ta’siri va erkak yoki ayol farqlarini aniqlashtirish xususiyatidir
|
Attribution theory
|
Теории атрибуция
|
Attributsiya nazariyasi
|
bu biz boshqalar xulq-atvorini idrok etishimiz. Bu teoriyaga asosan insonning aniq bir holatda xulq-atvorini baxolashimizda unga ta’sir qiluvchi tashqi omillar, yoki ichki omillar ( ustanovkalar, mativlar, shaxsiy sifatlar) haqidagi hulosamiz.
|
The attitude
|
Аттитюд (Установка)
|
Attityud
|
inson tomonidan ijtimoiy ob’yekt, inson yoki vaziyatning qimmatini, mazmun-moxiyatini, manosini his qilish.
|
Roll
|
Рол
|
Roll
|
aniq ijtimoiy mavqeyga ega kishining kutilgan hatti-harakatlarini bajarishi. Ijtimoiy rollarning shaxs shakillanishiga ta’siri juda katta. Shaxs o’zi bajarayotgan ro’llar tufayliy, turliy munosabatlarga kirishadi
|
Egocentricity
|
Эгоцентризм
|
Egosentrizm
|
(lot. “Ego” — men va “centrum” — doira markazi)— insonning o‘z fikr-o‘ylari, manfaatlari doirasida qotib qolganligi, buning oqibatida atrof-muhitga va odamlarga oid bilimlarini hamda o‘zgalarga munosabatini o‘zgartira olmasligi.
|
Alturizm
|
Альтуризм
|
Altruizm
|
hech qanday manfaatni kutmagan holda boshqalarga yordam berish..
|
Adaptation
|
Адаптация
|
Adaptatsiya
|
shaxsning o‘z ichki xususiyatlarini o‘zi yashayotgan muhit xususiyatlaridan kelib chiqqan holda o‘zgartirishi.
|
Discrimination
|
Дискриминация
|
Diskriminatsiya
|
umumiy tushunchada tan olmasliknimaqsad qilgan yoki tenghuquqlilik hamda uni himoya qilishni rad etgan, tenghuquqiylik tamoyili va insoniylik qadr-qimmatini kamsituvchi har qanday ajratish, tahqirlash yoki cheklash.
|
Tolerance
|
Толерантность
|
Tolerantlik
|
kengfe’llik ma’nosida “tolerantia” so‘zidan olingan bo'lib, o’zgalarning xulq-atvori, e’tiqodlari va qadriyatlarini erkin qabul qilish imkonini beruvchi ruhiy tayyorgarlik; o‘zgalarning turmush tarzi, xulq-atvori, odatlari, his-tuyg‘ularini bildiradi.
|
Aggression
|
Агрессия
|
Agressiya
|
boshqa tirik jonzotga u buni istamagan vaziyatda haqorat yoki ziyon yetkazishni maqsad qilib qo‘ygan fel-atvorning har qanday shakli.
|
Auto-agresive behavior
|
Аутоагрессивная поведения
|
Autoagressiv xulq-atvor
|
agressivlikning bir shakli bo‘lib,unda agressiya shaxsning o'ziga qarshi yo‘naltirilgan bo‘ladi.
|
Emotion
|
Эмоция
|
Эмоция
|
шахснинг воқеликка ўз муносабатини ҳис қилишидан келиб чиқадиган, унинг эҳтиёж ва қизиқишлари билан боғлиқ бўлган ёқимли ёки ёқимсиз кечинмаларидир.
|
Activity theory
|
Теория активность
|
Фаоллаштириш назарияси
|
Бу назарияга кўра, эмоционал ҳолатлар бош мия қуйи қисми найининг ретикуляр формацияга таъсири билан белгиланади, чунки бу тузилма организмнинг фаоллиги даражасига жавоб беради. Ҳиссиётли ифодаланишлар эса асаб тизимининг бирор бир сескантирувчига жавобан фаоллик даражасининг ўзгаришидир.
|
Will
|
Воля
|
Ирода
|
shahsning ongli harakatlarida, o'z-o'zini bilishida ifodalanadigan, ayniqsa maqsadga erishish yo'lida uchraydigan jismoniy va ruhiy qiyinchiliklarni engib chiqishda namoyon bo'ladigan ihtiyoriy faolligidir.
|
Jifferiness
|
Чуство
|
Ҳиссиёт
|
Бу жуда мураккаб психик ҳодисалар. Аҳамиятга эга бўлган ҳиссиётларга қуйидаги эмоционал ҳолатлар турларини киритиш мумкин: ҳиссиёт аффектлари, кайфиятлар, эҳтирослар, стресслар, фрустрациялар, ҳиссиётларнинг эмоционал тони, эмоционал муносабат.
|
Affect
|
Аффект
|
Аффект
|
субъект учун долзарб бўлган ҳаётий шароитларининг кескин ва кутилмаганда ўзгариши билан боғлиқ равишда пайдо бўладиган ва аниқ ифодаланган ҳаракатли висцерал (ички органик) намоён бўлиш бирга кузатиладиган кучли ва нисбатан қисқа муддатли эмоционал ҳолат.
|
Mood
|
Настроение
|
Кайфият
|
бу у ёки бу эмоцияларнинг барқарор кечинмаси. Узоқ давом этувчи, ҳулқ-атворни безовчи эмоционал ҳолат.
|
Stress
|
Стресс
|
Стресс
|
инсон организмини ҳаддан ташқари зўриқиш натижасида пайдо бўладиган танглик жараёнидир.
|
Frustration
|
Фрустрация
|
|
