Mineralogiya

Pentlandit – (Fe,Ni)₉S₈. Mineral nomi birinchi aniqlagan Dj.B.Pendland sharofi bilan ataladi. Pentlandit – temir-nikel kolchedani deyiladi va Fe:Ni munosabati 0,2 dan 1,5 gacha. Unda yuqori darajada kobalt uchraydi. Kobalt-petlandit (Varislaxti Finlandiyada) kobalt – 49%, Langis (Kanadada) 54% So, nikel miqdori esa 10,5%. Bulardan tashqari, petlanditda mis – 6,5, kumush – 14% gacha (Talnax konida) aniqlangan. Petlandit kubik singoniyada yuzaga keladi. Uning rangi bronza – sariq, ba`zan och rangi uchraydi. Metall kabi yatiraydi. Qattiq-ligi – 3,4, ulanish oktaedr bo`yicha mukammal. Solishtirma og`irligi 4,5-5. U elektr tokini yaxshi o`tkazadi, ammo magnitda tortilmaydi. Tabiatda xarakterli shakldagi minerallari kam uchraydi.

Petlandit magmatogen konlarda pirrotin va xalkopiritlar bilan uchrab, yirik uyumlar hosil qiladi. Ular bilan birgalikda platina minerallari – sperrilit – PtAs₂, palladiyli platina,, kuperit – PtS lar uchraydi. Oksidlanish zonasida nikel sulfidlaridan suvda oson eriydigan ikkilamchi minerallari-morenozit –NiSO₄∙7H₂O, rotgersit–

NiSO₄ ∙6H₂O hosil bo`ladi.

Dunyodagi nikelning 90%, jahonda mashhur – Kanadadagi Syodberi, J.Afrikadagi Bushveld va Rossiyadagi Norilsk, Talnax va boshqalardan qazib olinadi. Ushbu konlarning ma`danlaridagi nikel miqdori 1-5%, mis – 2-3% atrofida bo`ladi.

Nikeldan maxsus asboblar, idishlar tayyorlashda, hamda texnika jihatdan ahamiyatga ega bo`lgan qotishmalar tayyorlashda va temir asboblarni tayyorlashda foydalaniladi.