Milliy universiteti p. Habibullayev nomidagi fizika fakulteti

1.2. Karbopol polimerining sturukturasi va xossasi.
Karbapol – yengil o’zaro birikkan akril polimeri hisoblanadi. Karbapol polimerlari yuqori og’irlikdagi akril kislotali polimerlar bo’lib, kimyoviy ravishda polialkenil spirtlari bilan o’zaro bog’liqdir. Ushbu polimerlar ko’p yillar davomida erumaydigan ingredientlarni to’xtatib turish, oqim xususiyatlarini boshqarish va yakuniy tarkibga biodeziya xususiyatlarini berish uchun og’iz suspenziya tarkibida keng qo’llanilib kelinmoqda. Karbomerlar mukammal to’xtatib turish xususiyatiga ega va faol moddalar cho’kindi bo’lishidan saqlanishiga yordam beradi. Karbomerlar hidratsiya va neytrallashda shishib kalloid dispersiyani hosil qiladi. Shishgan, mahkam o’ralgan mikrogel jel tarkibidagi qattiq zarralarni saqlaydi. Karbapolning eng yuqori siljish kuchlanishi yopishqoqlikka bog’liq emas, bu suspenziyaning barqarorligiga erishish va fazalarni ajratilishini yo’q qilish imkonini beradi. Karbopol polmerlardan foydalanish tufayli doimiy barqaror suspenziyalar hosil bo’ladi, dispersiya muhitidagi eng yuqori siljish stresi ta’minlanadi va dispersiya fazasi bilan dispersiya muhiti zarrachalarning harakatiga qarshilik qiladi, chunki eng yuqori siljish stresi yo’nalisga ega emas. Karbapolni asosan boshqa polimerlar bilan reaksiyaga kiritib, kompozitsion materiallar hosil qilinadi. Karbopol boshqa polimer bilan reaksiyaga kiritilganda hosil bo’lgan kompozitsion material gel, krem, pasta ko’rinishda bo’ladi. Karbapol asosida hosil qilingan kompozitsion materiallarni farmasevtika, oziq – ovqat sanoatida, kosmetika buymlari tayyorlashda, idish – tovoq yuvishda gel sifatida keng qo’llaniladi.
Karbopol monomer zvenosining sturuktura ko’rinishi quyidagicha:

bu yerda n – monomer zvenolari soni.