Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy o‘lchamlari

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar:

1. Oddiy va kengaytirilgan takror ishlab chiqarishning farqi nimada? Ular iqtisodiyotning qanday ko‘rinishlari uchun xos ekanligini izohlang.

   
   

2. Milliy iqtisodiyot tushunchasi nimani ifodalaydi? Uning qanday tarkibiy qismlari mavjud?

   
   

3. Makpoiqtisodiy ko‘pcatkichlap nimalar va ular milliy iqtisodiyotda qanday rol o‘ynaydi?

   
   

4. YAIM va SMM bir-biridan nima bilan farqlanadi? SMM va milliy dapomad-chi?

   
   

5. Milliy mahsulot harakat shakllari tavsifini bering.

   
   

6. YAIM qanday usullarda hisoblanadi? Ularning farqi nimadan iborat.

   
   

7. Nominal va real YAIM tushunchalarini izohlang. Ularning farqini ko‘rsating.

   
   

8. Agar joriy yildagi nominal YAIM hajmi 700 mlrd. so‘mga, narx indeksi 1,5 ga teng bo‘lsa, real YAIM hajmi qancha bo‘ladi? Agar narx indeksi 0,8 ga teng bo‘lsa-chi?

   
   

9. Takroriy hisob, qo‘shilgan qiymat, oraliq mahsulot va pirovard mahsulot tushunchalarini izohlab bering.

   
   

10. Sof iqtisodiy farovonlik ko‘rsatkichining mohiyati hamda hisoblash tartibini tuShuntirib bering.

    
    

15-mavzu. Yalpi talab va yalpi taklif (4 soat)
1- ma’ruza mashg‘uloti

1. 
   
   Yalpi talab tushunchasi, yalpi talab egri chizig‘i va uning hajmiga ta’sir qiluvchi omillar.
   
2. 
   
   Yalpi taklif tushunchasi, yalpi taklif egri chizig‘i (klassik, oraliq - keynsian kesmalar) va uning hajmiga ta’sir qiluvchi omillar.
   
3. 
   
   Yalpi talab va yalpi taklif o‘rtasidagi muvozanatlik hamda uning o‘zgarishi.(Valras modeli).
   

Biz ushbu darslikning VII-mavzusida talab va taklif tushunchalari, ularning miqdoriga ta’sir etuvchi omillar, Shuningdek, talab qonuni va taklif qonuni hamda ular o‘rtasidagi muvozanatlikka e’tibor berib, ularni yoritgan edik. Lekin u bobda talaba va boshqa ushbu kitob o‘quvchilariga tuShunish oson bo‘lsin uchun tovar va xizmatlarning alohida olingan turi bo‘yicha bu masalalar ko‘rib chiqilgan edi. Endi esa milliy iqtisodiyot yaxlit holda, Ya’ni makroiqtisodiyot darajasida o‘rganilayotgan jarayonda butun mamlakat fuqarolari, barcha tadbirkorlar, davlat va chet el iste’molchilarining barcha tovarlar va xizmatlar turlari bo‘yicha talabi va taklifini o‘rganish iqtisodiyotni samarali yuritishda muhim ahamiyatga egadir.

Shuning uchun bu bobda makroiqtisodiy tahlil davom ettirilib, eng avvalo yaxlit olingan milliy bozor ko‘rib chiqiladi va uning makrodarajadagi asosiy unsurlari bo‘lgan yalpi talab va yalpi taklif tushunchalarining iqtisodiy mazmunini tavsiflanadi. Tahlil davomida yalpi talab va yalpi taklifga ta’sir etuvchi omillar, ular ta’sirida narxlar darajasining o‘zgarishi va ishlab chiqarishning muvozanatli hajmi qanday o‘rnatilishini bayon etiladi.