Milliy hisoblar tizimining maqsad va vazifalari. Milliy hisoblar tizimi: tushuncha, asosiy nazariy tamoyillar va metodologiya

2. Milliy hisoblar tizimining asosiy tushunchalari, toifalari va tuzilishi.
SNA iqtisodiy operatsiyalar bilan o'zaro bog'liq bo'lgan institutsional birliklar shaklida iqtisodiyotni anglatadi.
Institutsional bo'linmalar - bu iqtisodiy faoliyatning barcha masalalari bo'yicha iqtisodiy qarorlar qabul qilishda avtonomiyaga ega bo'lgan xo'jalik yurituvchi subyektlar. Institutsional bo'linmalarning ikki turi mavjud: 1) yuridik shaxslar - korxonalar, korporatsiyalar, kvazorporatsiyalar (korporatsiyalarga o'xshash, ammo rasmiy maqomiga ega bo'lmagan birliklar) davlat idoralari, banklar, sug'urta kompaniyalari va boshqalar.
2) uy xo'jaliklari institutsional birliklar sifatida qaraladi, chunki ular mustaqil ravishda o'zlarining xulq-atvorini belgilovchi iqtisodiy qarorlar qabul qiladilar.
Barcha institutsional bo'linmalar mamlakatning aholisi deb ataladigan odamlardir. Ushbu kontseptsiyaga nisbatan uzoq vaqt (odatda bir yil yoki undan ko'proq) vaqt davomida iqtisodiy manfaatlar asosida mamlakatning iqtisodiy hududi bilan bog'liq bo'lgan institutsional birliklar kiradi.
Iqtisodiy hudud bu mamlakat hukumati tomonidan ma'muriy boshqariladigan, odamlar, tovarlar va pullar erkin harakatlanadigan hudud.
Amalda, uning hududida faoliyat ko'rsatadigan barcha yuridik shaxslar, chet el kapitali tomonidan boshqariladimi yoki boshqarilmasinidan qat'iy nazar, ma'lum bir mamlakatning rezidentlari hisoblanadi. Rezident tushunchasi millat yoki fuqarolik tushunchasi bilan bog'liq emas.
Milliy iqtisodiyot rezidentlarning yashash joyidan qat'i nazar: ma'lum bir mamlakat hududida yoki undan tashqarida bo'lgan faoliyatini qamrab oladi. Masalan, boshqa mamlakatlarda vaqtincha ishlaydigan qurilish ekipajlari ular kelib chiqqan mamlakatning fuqarolari hisoblanadi.
Ichki iqtisodiyot mamlakatning rezidentlari va norezidentlari faoliyatlarini hisobga oladi.
SNKning asosiy tasnifi.
Umumiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlarni hisoblash uchun iqtisodiy tasniflarni ishlab chiqishni talab qiluvchi iqtisodiy jarayonlarning turli jihatlari to'g'risida katta hajmdagi ma'lumotlar talab qilinadi.
Bugungi kunda barcha mamlakatlar iqtisodiy faoliyatni davlat tomonidan tartibga solishni ma'lum darajada amalga oshirmoqdalar. Usullar farq qiladi, ammo bunday aralashuvning maqsadi va natijasi bir xil - milliy iqtisodiyotning muvaffaqiyatli rivojlanishi. Va tartibga solishni amalga oshirish uchun vaziyatni va uning o'zgarishini ob'ektiv ko'rib chiqishga imkon beradigan statistik ma'lumotlar kerak. Mamlakatlar o'zlarining statistik vositalarini yaratishni boshladilar va vaqt o'tishi bilan davlatlarga iqtisodiy yutuqlarni taqqoslash va tajribadan o'rganish imkonini beradigan milliy hisoblar tizimi paydo bo'ldi.