|
Foydalanish
|
Resurslar
|
2. Oraliq iste`mol
3. YAlpi qo`shilgan qiymat (1-2)
|
1. Ishlab chiqarish
|
Jami foydalanilgan
|
Resurslar jami
|
Daromadlarni hosil bo`lisbi
Foydalanish
|
Resurslar
|
2. Ish haqqi
3. Ishlab chiqarishga boshqa soliqlar
4. Asosiy kapital iste`moli
5. Foyda (aralash daromad) 1-2-3-4
|
1. Yalpi qo`shilgan qiymat
|
Jami foydalanilgan
|
Resurslar jami
|
Foydalanish
|
Resurslar
|
5. Mulkdan olingan daromad-lar (to`langan).
6. Birlamchi daromadlar qoldig’i (1+2+3+4-5)
|
1. Foyda (aralash daromad)
2. Mulkdan olingan daromad
3. Ishlab chiqarish va import soliqlari
4. Ish haqqi
|
Jami foydalanilgan
|
Resurslar jami
|
Daromadlarni pul formada qayta taqsimlash hisoblamasi
Foydalanish
|
Resurslar
|
3. Joriy transfertlar (to`langan)
4. Ixtiyordagi daromad (1+2-3)
|
1. Birlamchi daromadlar qoldig’i
2. Joriy transfertlar (olingan)
|
Jami foydalanilgan
|
Resurslar jami
|
Foydalanish
|
Resurslar
|
3. Joriy transfertlar (to`langan)
4. Ixtiyordagi daromad (1+2-3)
|
1. Birlamchi daromadlar qoldig’i
2. Joriy transfertlar (olingan)
|
Jami foydalanilgan
|
Resurslar jami
|
Daromadlarni natural formada qayta taqsimlash hisoblamasi
Foydalanish
|
Resurslar
|
3. Natural formadagi ijtimoiy transfertlar (to`langan)
4. Tuzatish kiritilgan ixtiyordagi daromad (1+2-3)
|
1. Ixtiyordagi daromad
2. Natural formadagi ijtimoiy transfertlar (olingan)
|
Jami foydalanilgan
|
Resurslar jami
| Tuzatish kiritilgan ixtiyordagi daromaddan foydalanish hisoblamasi
Foydalanish
|
Resurslar
|
2. Amaldagi oxirgi foydalanish
3. Saqlash (1-2)
|
1. Tuzatish kiritilgan ixtiyordagi daromad
|
Jami foydalanilgan
|
Resurslar jami
|
Foydalanish
|
Resurslar
|
4. Asosiy kapitalni yalpi jamg’arish
5. Material aylanma mablag’lar zahirasining o`sishi
6. Boyliklarni sof sotib olish
7. Er va boshqa ishlab chiqarilmagan aktivlarni sotib olish
8. Sof kreditlash (sof qarz berish) (1+2-3-4-5-6-7)
|
1. Saqlash
2. Kapital transfertlar
(olingan+)
3. Kapital transfertlar
(to`langan-)
|
Jami foydalanilgan
|
Resurslar jami
|
Kapital bilan operatsiya hisoblamasi
Asosiy kapitalni yalpi jamg’arish – bino va inshootlarni qurish qiymati, shuningdek, mashina, uskuna, transport vositalarini va asosiy fondlari boshqa turlarini sotib olish. - Asosiy kapitalni yalpi jamg’arish – bino va inshootlarni qurish qiymati, shuningdek, mashina, uskuna, transport vositalarini va asosiy fondlari boshqa turlarini sotib olish.
- Material aylanma mablag’lar zahirasini ortishi – xomashyo, materiallar, yoqilg’i, asboblar, tugallanmagan ishlab chiqarish tayyor, lekin sotilmay qolgan mahsulotlar va h.k. qiymatining ortishi.
- Boyliklarni sof sotib olish (sotishdan tashqari) – zargarlik buyumlari, san`at asarlari, antikvariat, oltin va boshqa qimmatbaho materiallarni sotib olish, ular o`z qiymatlarini uzoq vaqt asrash imkoniyatiga ega bo`ladilar. Boyliklar yuridik, shuningdek, jismoniy shaxslar tomonidan ishlab chiqarish va iste`mol uchun emas, balki aktivlarni inflatsiyalardan asrash uchun sotib olinadi.
3. Milliy hisoblar tizimidan makroiqtisodiy tahlil va bashoratlash maqsadida foydalanish - MHT asosida amalga oshiriladigan tahlilning asosiy yo`nalishlaridan biri iqtisodiy o`sish darajasi va iqtisodiy kon`yunkturaning tebranishi hisoblanadi.
|
2000
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
2005
|
O`zbekiston
|
98,6
|
102,7
|
107,0
|
111,4
|
120,0
|
127,7
|
Ozarbayjon
|
53,3
|
59,3
|
65,1
|
72,0
|
80,1
|
88,3
|
Armaniston
|
76,8
|
84,2
|
95,0
|
108,2
|
119,1
|
124,6
|
Belorussiya
|
89,7
|
94,0
|
98,7
|
105,4
|
107,0
|
109,3
|
Gurjiston
|
47,6
|
49,8
|
52,5
|
57,1
|
63,3
|
65,6
|
Qozog’iston
|
76,0
|
88,5
|
97,2
|
106,1
|
116,2
|
126,6
|
Qirg’iziston
|
72,2
|
76,1
|
76,1
|
81,2
|
87,0
|
91,4
|
Moldova
|
42,0
|
45,0
|
48,5
|
51,6
|
54,7
|
57,0
|
Rossiya
|
70,8
|
74,3
|
77,8
|
83,3
|
89,5
|
95,9
|
Tojikiston
|
41,0
|
45,0
|
49,3
|
54,3
|
59,7
|
63,4
|
Ukraina
|
47,4
|
51,7
|
54,2
|
58,8
|
66,6
|
72,6
|
Iqtisodiy o`sish darajasi ko`rsatkichlaridan mamlakatning u yoki bu davrdagi o`sish tendentsiyalarini o`rganish, olib borilayotgan iqtisodiy siyosatning samaradorligini o`rganish uchun foydalaniladi.
Masalan, MDH mamlakatlarida YAIM (o`zgarmas baholarda, 1991-yilga nisbatan foiz hisobida) dinamikasi
Ma`lumotlar asosida MDH mamlakatlarini YAIM hajmini o`sish sur`atlari bo`yicha ikki guruhga ajratish mumkin: - Ma`lumotlar asosida MDH mamlakatlarini YAIM hajmini o`sish sur`atlari bo`yicha ikki guruhga ajratish mumkin:
1) 1991 yil darajasiga etib, o`tib ketgan mamlakatlar: O`zbekiston, Qozog’iston, Armaniston va Belorussiya; 2) 1991 yil darajasiga etmagan mamlakatlar: Ozarbayjon, Gurjiston, Qirg’iziston, Moldova, Rossiya, Tojikiston va Ukraina. - MDH davlatlari ichida YAIM ko`rsatkichi bo`yicha eng yuqori darajaga erishgan mamlakat O`zbekiston bo`lib, uning YAIM (o`zgarmas baholarda) 1991 yilga nisbatan 127,7%ni tashkil etdi. Moldova esa YAIM endi 57,0%ni tashkil etdi, xolos.
O`zbekiston YAIMning mintaqaviy tuzilishida eng katta ulush Toshkent shahrida ishlab chiqarilgan yalpi mahsulotga tegishli bo`lib, respublika YAIM umumiy hajmiga nisbatan 17,0 foizni (2000 yilda – 11,6 foiz) tashkil qildi, uning ko`payishi qurilish va sanoat tarmoqlarining yuqori o`sish sur`atlari (tegishli ravishda 7,3 foiz va 7,0 foiz) bilan izohlanadi. Respublika YAIMni yaratishda ikkinchi o`rinni Toshkent viloyati egallab, uning respublika YAIM umumiy hajmidagi ulushi 10,4 foizni tashkil etadi. - O`zbekiston YAIMning mintaqaviy tuzilishida eng katta ulush Toshkent shahrida ishlab chiqarilgan yalpi mahsulotga tegishli bo`lib, respublika YAIM umumiy hajmiga nisbatan 17,0 foizni (2000 yilda – 11,6 foiz) tashkil qildi, uning ko`payishi qurilish va sanoat tarmoqlarining yuqori o`sish sur`atlari (tegishli ravishda 7,3 foiz va 7,0 foiz) bilan izohlanadi. Respublika YAIMni yaratishda ikkinchi o`rinni Toshkent viloyati egallab, uning respublika YAIM umumiy hajmidagi ulushi 10,4 foizni tashkil etadi.
E’tiboringiz uchun raxmat
Do'stlaringiz bilan baham: |
