Milliy gvardiya xarbiy-texnik instituti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MILLIY GVARDIYA

XARBIY-TEXNIK INSTITUTI

“Radiomateriallar va radio tarkibiy qismlari” fanidan

Qabul qildi: Uzoqov A.A..

Topshirdi: Sultonov L. 132-guruh

Tayanch iboralar

O’garuvchan, ishchi, aylanish, tavsifnoma, faza, garmonik, sinusoid, unum, nuqta, yuklama, yulduz, chulg’am, yuza.

Reja:

1. 
   Ishchi tavsifnomasi
   
2. 
   To’la unum bilan ishlash nuqtasi
   
3. 
   O’zgaruvchan tok generatorlarining konstruksiyasi va ularing o’ziga xos tomonlari.
   

Ishchi tavsifnomasi deb generator salt yoki bar xil qiymatdagi yukiamalar bilan ishlaganda uning kuchlanishi U ni aylanishlar chastotasi n ga bog'liqligiga aytiladi, ya'ni U = f(n). Generatoning ishchi tavsifnomalaridan ko'rinib turibdiki (1.24-rasm), yukiama tokining qiymatidan qat'iy nazar, rotorning aylanishlar chastotasi ortishi bilan generatoning kuchlanishi o'sib boradi va uning qiymati tok iste'molchilari uchun xavfli bo'lgan darajagacha ko'tarilishi mumkin. (Masalan, 12V li avtomobil tok tarmog'i uchun - 28...30 V gacha). Bundan tashqari, generator harakatni dvigatelning tirsaklivalidan olganligi uchun, uning aylanishlar chastotasi juda katta chegarada o'zgarib turadi. Shuning uchun, avtomobil generatori beradigan kuch-lanishni avtomatik ravishda rostlab turish zarur.



1.23-rasm. Faza kuchlanishi U ni birinchi U, va garmonika sinusoidalaning yig'indisi

shaklidagi ko'rinishi.

1.24-rasm. O'zgaruvchan tok generatorining ishchi tavsifnomasi.
Ishchi tavsifnomalaridan generatoning unum va tola unum bilan ishlash nuqtalari aniqlanadi.

Unum bilan ishlash liuqtasi deb generator salt ishlaganda, nominal kuchlanishli tok ishlab chiqish uchun rotoning zarur bo Igan aylanishlar chastotasi o aaytiladivau 7, =0 bo'lgandagi ishchi tavsifnoma nominal kuchlanish Uy, chizig'ini kesib o'tgan nuqta 0 bilan belgilanadi(1.11- rasm).

Tola unum bilan ishlash nuqtasi deb generator nominal yukiama toki bilan ishlaganida nominal kuchlanish ishlab chiqish uchun zarur bo 'Igan aylanishlar chastotasi n, ga aytiladi va u I = I bo'lgandagi ishchi tavsifnoma nominal kuchlanish U chizig'ini kesib o'tgan nuqta N bilan belgilanadi (1.11-rasm).

Ishchi tavsifnomalaning tahlilidanyana bir muhim amaliy xulosa chiqarish mumkin generatoning yukiama toki ortishi bilan nominal kuchlanish ishlab chiqarish uchun zarur bo 'Igan aylanishlar chastotasi ham oshib boradi. Unum bilan ishlash n va tola unum bilan ishlash nuqtalari n generatoning texnik holatini belgilovchi muhim ko'rsatkichlar bo’lib, generatorianing texnik tavsifnomalarida keltiriladi.