1.3. Yoshlar qalbiga milliy g`oya va ma`naviyat asoslarini singdirishda
axborot vositalarining ta`sir ko`rsatish mexanizmlari.
Ommaviy axborot vositalari eng asosiy qudratli va ta`sirchan mafkura
vositasidir. Chunki ommaviy axborot vositalari ommaning o`ziga xos tarbiyachisi,
muhim tadirlarning tashkilotchisi, dolzarb muammolarni hal qilishning ta`sirchan
quroli bo`lib xizmat qiladi. Aynan ommaviy axborot vositalari orqali milliy
qadriyatlarimiz va umuminsoniy qadriyatlar, milliy g’oya va demokratik
tamoyillar targ’ib-tashviq qilinadi. Ommaviy axborot vositalari doimo demokratiya
va so`z erkinligining o`ziga xos o`lchovi, ko`rsatkichi bo`lib kelgan. erkin va
mustaqil ommaviy axborot vositalari demokratik taraqqiyotni rag’batlantiradi va
mustahkamlaydi.
Totolitar tuzumda ommaviy axborot vositalari axborot uzatish vositasi va
yakka hukmron g’oyani singdirish quroli bo`lib xizmat qilganligini hammamiz
yaxshi bilamiz. ―Majburiy yakkafikrlash‖ davri deb atash mumkin bo`lgan bu
pallada ommaviy axborot vositalarida hayot faqat yorqin buyoqlarda tasvirlanib,
muammolar haqida gapirilmagan edi.
Chunki o`sha paytda muammolar va illatlar haqida gapirish – kommunizm
singari ―benuqson va mukammal‖ tuzumga xalqning ishonchini pasaytirib
yuborishi mumkin edi. Yakkayu yagona partiya, yakkayu-yagona mafkura va
yakkafikrlash siyosati har qanday plyuralizmni, fikrlar xilma-xilligini va ayniqsa
g’oyalar xilma-xilligini mutlaqo inkor qilar edi. Barcha jurnalistlar sobiq
markazdagi ―mutassadi rahbarlar‖ning og’zini poylab, bo`yrug’ini kutib, ularning
ko`rsatmasiga qat`iy amal qilgan holda faoliyat yuritar edi.
Hayotiylik – bugungi kunda ommaviy axborot vositalarining faoliyatiga
qo`yilayotgan asosiy talab, berilayotgan axborotlarning asosan yutuqlarini
ko`rsatish maqtovlardan iborat bo`lishi targ’ibotga qanchalik foydali yoki zararli
ekanini chamalab ko`rish lozim. Hayot bor ekan, muammolar, kamchiliklar,
nuqsonlar bo`laverishi tabiiy.
Bu isbot – talab qilmaydigan aksioma.
17
Shunday ekan, muammolarning mavjdligi fojea sifatida emas, odatdag narsa
debyu qarashga o`rganish kerak. Ularning borligini ko`rib, o`zini ko`rmaganlikka
olish bilan faqat zarar keltirishi mumkin.
Demak, muammolarni o`z vaqtida tan olish, ularni hal qilishga kirishish
lozim.
Bugungi kunda O`zbekistonda ommaviy axborot vositalarini haqiqiy
―to`rtinchi hokimiyat‖ga aylantirish muammosi o`sha dolzarb bo`lib turmoqda.
Ularni mustaqil ijtimoiy kuchga, siyosiy tizimning to`laqonli bug’iniga va
jamoatchilik fikrini shakllantiruvchi ta`sirchan vositaga aylantirish vazifasi shuni
talab etmoqda. Ommaviy axborot vositalarining erkin va mustaqil faoliyat
yuritishlari uchun mustahkam huquqiy asos yaratilgan jurnalistlarni tayyorlash
masalasiga davlat darajasida e`tibor berilmoqda.
Jurnalist kadrlarni o`zimizda tayyorlash bilan qanoatlanmay, bu soha
mutaxassilarining xorijda ta`lim olishlaridan mablag’ ayamayotir. Ko`rinib
turibdiki, ommaviy axborot vositalarining rivojlanishi uchun qulay muhit
yaratilgan. Zamon, davr va avlodlar o`zgaradi, lekin milliy g’oyaga zaruratning
qolishi muqarrar. Milliy g’oya boyib, rivojlanib borishi tabiiy. Dunyodagi
o`zgarishlar milliy g’oya oldida ham yangi-yangi vazifalarni usul va vositalardan
foydalanishni talab qiladi. Uni hisobga olish, ―mafkura maydonida‖ ezgu va
bunyodkor g’oyalarning doimo ustuvorlik qilib qolishini, ma`rifiy taraqqiyotning
istiqbolini belgilaydi.
18
Do'stlaringiz bilan baham: |