Milliy g‘oya va ma’naviyat asoslari kafedrasi intellektual va ma’naviy tarbiya asoslari fanining

MUHABBAT VA NAFRAT — M. va N. ko‘pgina ma’naviy axloqiy tushunchalar kabi juftlik 
xususiyatiga  ega.  M.  insoniy  mohiyatning  erkin  tarzda  namoyon  bo‘lishi,  zo‘ravonlik  yoki 
zo‘rmaqzo‘rakilik  b-n  chiqisha  olmaydigan  hodisa.  U  me’yorlar,  an’analar,  qonunlarga 
bo‘ysunmaydi,  lekin  yuksak  axloqiylik  ifodasi  tarzida  insonga  ulkan  mas’uliyat  yuklaydi,  uni 
jasoratga  chorlaydi,  u  –  insonni  tashqi  va  transsendental  olam  b-n  bog‘laydigan,  uni 
yolg‘izlikdan  olib  chiqadigan  buyuk  ma’naviy  kuch.  M.  ning  ob’ekti  doimo  go‘zallik, 
manfaatsiz go‘zallik. U – Allohmi, Vatanmi, yormi – M. egasiga undanda go‘zalroq narsa yo‘q. 
Ayni  paytda  bir  ob’ektni  sevgan  kishi  boshqa  ob’ektlarni  ham  sevishi  tabiiy.  Deylik,  yorga 
bo‘lgan  haqiqiy  M.  Vatanga,  insoniyatga  M.ni  inkor  etmaydi,  aksincha,  barqaror  qiladi.  Zero, 
«o‘zqo‘zicha»,  «yakka»,  «xudbin»  M.ning  bo‘lishi  mumkin  emas.  Inson  o‘zi  o‘zgaga 
aylanganida, o‘zgani o‘ziga aylantira olganida haqiqiy M. egasi hisoblanadi. Mana shu ob’ekt b-
n sub’ekt orasidagi farqning «yo‘qolishi» eng buyuk, eng mukammal ma’naviy lazzatdir.