Milliy g‘oya ta`limi nazariyasi

4-mavzu:“Milliy g‘oya va ma’naviy tarbiyaning asosiy yo‘nalishlari” mavzusidagi ma’ruza bayoni:
Reja:

1. 
   Milliy g‘oya va ma’naviy tarbiyaning asosiy ustuvor yo‘nalishlari.
   
2. 
   Ma’naviy axloqiy g‘oyalar, ularning mazmun va mohiyati.
   
3. 
   3. Ta’lim va tarbiya uyg‘unligi tamoyilining milliy g‘oya tamoyillari bilan uyg‘unligi.
   

1-masalaning bayoni: Jamiyat taraqqiyotining har qanday bosqichlarida «inson sifati»ni, jamiyat xarakterini belgilaydigan g‘oyaviy-mafkuraviy munosabatlar hal qiluvchi ahamiyat kasb etgan. Boshqa ijtimoiy munosabatlarning yo‘nalishlari shu jarayonning xarakteriga mos kelgan. Shu jumladan, hozirgi davrda mafkuraviy jarayonlarning intensivlashib, universallashib va globallashib borishi bilan, «inson sifatlari»ni (jamiyat mazmunini belgilovchi ma’naviy-madaniy omillar tizimida) o‘rganishda ideologiyaning ahamiyati o‘zgacha xarakter kasb etmoqda.
Shaxsning «mafkuraviy sifati», xususan g‘oyalar haqidagi nazariy bilimlarining ilmiylik darajalari jamiyatni barqaror rivojlantirishdan iborat kundalik amaliy vazifalarni bajara bilish malakalariga mos keladi. Lekin, shu bilan birgalikda, g‘oyaviy—mafkuraviy munosabatlarga doir yetarli nazariy bilimlarga, amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lgan shaxs yoki ijtimoiy birliklarning «mafkuraviy sifatlari»ni yuqori, deb baholab bo‘lmaydi.
Jamiyat va shaxs mafkuraviy sifatlarini o‘rganadigan ideologiya paradigmalarining ilmiyligini, hayotiyligini belgilaydigan asosiy mezonlaridan biri — umuminsoniyat ehtiyojlari va manfaatlarini hisobga olgan holda, shaxsni o‘zgartirish orqali jamiyatni o‘zgartirishdir. Boshqacha aytganda, «mafkuraning hayotiyligi uning xalq, jamiyat turmushi va tafakkur tarziga nechog‘li mos bo‘lishi, eng muhimi, jamiyatning milliy manfaatlarini, orzu—intilishlarini qay darajada aks ettirishi bilan o‘lchanadi. Faqat shunday mafkuragina hayot va davr sinovlariga bardosh beradi, odamlar unga ishonib, o‘zining iymon-e’tiqodi sifatida qabul qiladi. Shundagina u eng zamonaviy quroldan ham ko‘ra kuchli ruhiy-ma’naviy qudrat kasb etadi».¹
Zero, O‘zbekistonning milliy mafkurasi mamlakatimizning mana shu mintaqada, yon-atrofdagi davlatlar orasida va jahon miqyosida o‘ziga munosib o‘rinni, yana ham aniqroq aytadigan bo‘lsak, o‘zining ixtisosini to‘g‘ri va xolisona anglab, shu asosda izchil harakat qilishimiz uchun xizmat etishi zarur. (Islom Karimov: “Jamiyatimiz mafkurasi xalqni - xalq, millatni – millat qilishga xizmat etsin” asaridan).
Shu o‘rinda m illiy g‘oya va ma’naviy tarbiyaning asosiy ustuvor yo‘nalishlarini aniqlab olish zarur. Ularni shartli ravishda quyidagi asosiy ustuvor yo‘nalishlarga ajratish mumkin: