Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi

Internet manbalari:

1. 
   www.philosophy.ru.
   
2. 
   http://www.anthropology.ru
   
3. 
   http://www.lib.ru/FILOSOF.
   
4. 
   http://www.filam.ru/sait.phg.
   
5. 
   www. Ziyo net.uz
   

18-mavzu

Estetikaning zamonaviy muammolari

Inson go’zalligi nima? Axloqi va fazilatlari qanday belgilanadi. Avval ham bugun ham inson borlik - jamiyat - texnika o’rtasidagi munosabat masalasi ko’plab ilmiy soxalarning tadqiqot ob’ekti bo’la oladimi? Nafosat falsafasi inson go’zalligining moxiyatiga doir muammolarni tadqiq etishni uzining muhim vazifasi qilib belgilaydi.

Tabiat, jamiyat va insondagi go’zallikni idrok etish ham bevosita mazkur ikki tushunchaga bog’liqdir.

Aksariyat xollarda insonning tashqi go’zalligiga nisbatan yuzaki munosabat bildiriladi; tashqi go’zallik shanining chinakam «Men»ini namoyon qilishiga tusqinlik qiluvchi, o’tkinchi xodisa sifatida qaraladi.

Zamonaviy estetika insoniy go’zallikni uning uz "Meni"ni namoyon etishida, o’z ishiga ongli munosabatda bo’lishiga talabchanligida, o’z hayotini go’zallashtirishga mas’ul ekanligida (Zigmund Froyd), o’z xavotiri zamirida buyuk maqsadlarga da’vat etish mavjudligida (Jan Pol Sartr), ijtimoiy va iqtisodiy kuchlar qarshisida ojiz bo’lmaslik, o’z kuchi bilan barpo etgan narsalarga sajda qilib qolmaslik (Erix From) oraqali izoxlanmoqda. Endilikda texnogensivilizatsiyaning markazi xisoblangan, faqat kuzga ko’rinib turgan, aql va idrokka asoslangan borliqnigina tan olgan G’arb mutafakkirlari ham inson xulqiy go’zalligini takomillashtirishda kuzda Sharqning allaqachon tajribasidan o’tgan Axloqiy muxit muammosiga e’ti-borni qaratmoqda. Shu bois ular insoning ma’naviy xunuklashuvidan qutilish yo’lini Axloqiy muiht-etosferani yaratishdan iborat, deb bilmoqdalar.

Bugungi kunga kelib hayotni faqat moddiy yoki ma’naviy tomoninigina o’zgartirishga intilish, e’tiborni faqat bir soxaga qaratish bilan kuzlangan maqsadga erishib bo’lmasligi oydinlashmoqda. Zotan, insonning faqat ma’naviy go’zalligiga e’tibor berish, uning jismoniy go’zalligiga putur yetkazadi. Ayni paytda, ma’naviy go’zallik xisobiga jismoniy go’zallikni ulug’lash insoniyatni muqarrar tarzda muvaffaqiyatsizlikka olib keladi. Biz xozirda insonning ma’naviy va jismoniy go’zalligini uyg’unlashtirish masalalari dolzarb bo’lgan davrda yashayotganligimizni unutmasligimiz kerak. Ana shuni teran xis qilganimizdagina kuzlagan maqsadlarimizga etishishimiz mumkin bo’ladi.

Zamonaviy insonni estetik jihatdan kamol toptirishda oilaning urni va ta’siri beqiyosdir. Oila estetik tarbiya vositasi sifatida keng ko’lamli vazifalarni amalga oshiradi.

Bugungi kunda milliy g’oya va milliy mafkura hayotiy extiyoj darajasiga ko’tarildi. Estetik tarbiyaning barcha vositalari shaxsning voqielikka estetik munosabatini ravnaq toptirishga xizmat qiladigan tarbiyaviy faoliyat bo’lib, u o’ziga xos ta’sirchanlik, tug’yoniylik kuchiga ega. Busiz inson bilish ko’lamining vujudga kelishi mumkin emas. Umumiy manzara shuni ko’rsatadiki, estetik madaniyat shaxs - jamiyat - shaxs tizimida mavjud bo’lib, bunda shaxs madaniyati ustuvor ahamiyatga ega. Ya’ni, estetiklashgan shaxs jamiyatni estetiklashtiradi, estetiklashgan jamiyat esa, o’z navbatida yangi darajadagi estetiklashgan shaxsni yaratadi va shu tartibdagi o’zaro ta’sir millatning qadam-vaqadam komillik darajasiga kutarilishi uchun xizmat qiladi.

Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati