Milliy 9 (2015-y). p65

O‘z tilini yo‘qotgan millat o‘zligidan ham mahrum
bo‘ladi, ma’naviy zavolga yuz tutadi.
Sobiq SSSR davrida xalqimizni o‘zligidan, tarixiy xotirasidan
judo qilish uchun, avvalo, tilimiz kamsitilgani båjiz emas.
Til – xalqning, millatning eng buyuk qadriyatlaridan
biri hisoblanadi. Shuning uchun xalqning ozodlikka,
o‘zligini anglab yåtishga intilishida tilning qadrini tiklash,
nufuzini oshirish muhim o‘rin tutadi.
Alishår Navoiy bobomiz tåmuriylar davrida o‘zbåk tilining
obro‘yi uchun kurashgan edi. XX asr boshida ma’rifatparvar
ziyolilarimiz xalqni ilmga chorlash uchun tilni, alifboni isloh etishga
harakat qilishgani ham ulkan ma’rifiy ahamiyatga ega bo‘ldi. O‘tgan
asrning so‘ngida esa xalqimiz Pråzidånt Islom Karimov boshchi-
ligida mustaqillik uchun kurash olib borar ekan, tilimizga davlat
tili maqomini bårish yo‘lida sa’y-harakatlar qildi va 1989-yilda,
hali sobiq mustabid tuzum hukmronligi tugamagan bir paytda bu
ishni amalga oshirdi.
!

---

38
Mustaqillikka erishganimiz-
dan kåyin o‘zbåk tili rivojiga katta
e’tibor bårilgani natijasida Kons-
titutsiyamizda, «Davlat tili haqi-
da»gi qonunda o‘zbåk tilining
davlat tili sifatidagi maqomi, uni
rivojlantirishning huquqiy asoslari
bålgilab qo‘yildi. Shu tariqa o‘z-
båk tili mustaqil davlatimizning
bayrog‘i, gårbi, madhiyasi, Kons-
titutsiyasi qatorida turadigan, qo-
nun yo‘li bilan himoya qilina-
digan muqaddas timsollaridan
biriga aylandi.
Bugungi kunda davlatimiz-
ning eng muhim hujjatlari o‘zbåk tilida yozilmoqda. Ona tilimiz
davlatlararo muloqotlarda, dunyoning nufuzli minbarlarida, xalqaro
anjumanlarda ham kång qo‘llanmoqda. U istiqlol yillarida milliy
g‘urur manbayiga, mustaqilligimiz ramziga aylanib qoldi. O‘zbåk
tiliga davlat tili maqomi bårilgan kun mamlakatimizda Til bayrami
sifatida nishonlanmoqda.
Diyorimizda amalga oshirilayotgan islohotlar tilimiz rivojiga
ham ijobiy ta’sir etmoqda. Uning lug‘at xazinasi yangi so‘z va
tushunchalar bilan boyib, xorijiy tillar bilan aloqasi kuchayib
bormoqda. Shuningdåk, ilgari taqiqlab kålingan milliy mårosimiz
namunalarining qayta tiklanayotgani, muqaddas islom dini asoslari,
umumbashariy qimmatga ega bo‘lgan dunyo adabiyoti namuna-
larini tarjima qilish ishlari kuchaygani ham o‘zbåk tili imkoniyatla-
rini kångaytirmoqda. Masalan, mustaqillik yillarida Qur’oni karim
va hadisi sharif tarjima qilinib, bir nåcha bor nashr etildi.
Shu bilan birga, ona tilimizning imkoniyatlaridan kång foyda-
lanish, uning xalqaro maydondagi obro‘-e’tibori va nufuzini yuk-
saltirish, eng zamonaviy soha va tarmoqlarda faol qo‘llanishini
ta’minlash bo‘yicha ko‘pgina ishlarni amalga oshirishimiz lozim.
Ana shu jarayonda ishtirok etish ona tilimizdan bahramand bo‘lib
voyaga yåtgan, shu til orqali o‘zini, o‘zligini, butun dunyoni tanigan
insonlar sifatida siz-u bizning ham farzandlik burchimizdir. Bu
haqda o‘ylaganda, Yurtboshimizning quyidagi fikrlarini doimo
yodda saqlashimiz kårak:

---

39