Milliy 9 (2015-y). p65

savolga, håch ikkilanmasdan, eng buyuk jasorat – bu
ma’naviy jasorat, dåb javob bårsak, o‘ylaymanki, yang-
lishmagan bo‘lamiz»
2
, – dåb uqtiradi.
1 
Islom Karimov. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –T.: «Ma’naviyat»
nashriyoti, 2013-yil, 165–166-betlar.
2 
O‘sha asar, 159–160-betlar.
!

---

118
Mana shu jasorat egalari sifatida insoniyat ilm-u fani, ma-
daniyati, ozodligi yo‘lida o‘zini ayamagan buyuk olimlar, muta-
fakkirlar, sarkardalar, davlat va jamoat arboblari hurmat bilan
tilga olinadi. Ular orasida:
– Sharqda «ustodi avval», ya’ni birinchi muallim dågan sha-
rafli nomga sazovor bo‘lgan yunon faylasufi Platon (Aflotun);
– Bag‘doddagi «Baytul-hikma» («Ilmlar uyi») va Xorazm Ma’-
mun akadåmiyasida buyuk ilmiy kashfiyotlarni amalga oshirgan
yåtuk allomalarimiz;
– O‘rta asrlar Yevropa fanining faxri sanalgan Nikolay Kopår-
nik, Jordano Bruno, Galilåo Galilåy singari olimlar;
– yurtimiz ozodligi va mustaqilligi yo‘lida jonini fido etgan
Najmiddin Kubro, Jaloliddin Mangubårdi, Amir Tåmur singari
ulug‘ ajdodlarimiz, ma’rifatparvar bobolarimiz bor.
Masalan, siz tarix, adabiyot darslari orqali XX asr boshlarida
xalqimiz maorifi va madaniyatini yuksaltirish, iqtisodiy hamda
siyosiy hayotini bosqinchilar izmidan ozod qilish yo‘lida båmisl
fidoyilik ko‘rsatgan Mahmudxo‘ja Båhbudiy, Abdulla Avloniy,
Fitrat, Xoji Muin, Abdulla Qodiriy, Cho‘lpon, Nihoniy singari
ijodkorlarning ibratli faoliyati bilan tanishgansiz. Ular aziz jonlarini
tahlikaga qo‘yib, shundoq ham oshib-toshib kåtmagan shaxsiy
mol-mulkini sarflab, yurt bolalari uchun yangi usulda ta’lim
båradigan maktablar, qiroatxonalar, tåatr truppalari, gazåta va
jurnallar tashkil qilgan. Ularning bu harakati, bir tomondan, avval
chor hukumatining, kåyinchalik
esa sho‘rolar hukumatining taz-
yiqiga duchor bo‘lgan bo‘lsa, ik-
kinchi tomondan, jaholat bot-
qog‘iga botgan mutaassib din-
dorlarning qattiq qarshiligiga
uchragan. Mana shu og‘ir sharo-
itga qaramasdan, xalqini, milla-
tini, uning kålajagini o‘ylab jon
kuydirgan fidoyi bobolarimiz o‘z
yo‘llaridan, ezgu maqsadlaridan
ortga chåkinmagan. Bu kurash-
lar jarayonida ularning qanchasi
qurbon bo‘ldi, to mustaqillikka
qadar nomi yomonotliq qilindi.

---

119