Миллий ғоя, маънавият асослари ва ҳуқуқ фани ўқитувчисига қўйиладиган замонавий талаблар

«Кишига балиқ бер – ва уни бир кунлик очликдан асра; кишига балиқ овлашни ўргат ва уни бутун умрга очликдан асра»

• «Кишига балиқ бер – ва уни бир кунлик очликдан асра; кишига балиқ овлашни ўргат ва уни бутун умрга очликдан асра»
• (Конфуций).

Ўқитувчининг педагогик жараёндаги асосий вазифаси

• -БОШҚАРУВЧИЛИК
• Ўқитувчи шахс ва жамоанинг шаклланиши, ривожланиши, билим олиши, тарбияланиши жараёнини бошқаради.

• БОШҚАРИШ - йўналтириш, вазифа қўйиш, ўргатиш, ёрдам бериш, қўллаб-қувватлаш; маслаҳат бериш, раҳбарлик қилиш, кузатиш, талаб қилиш,
• кўрсатма бериш; рағбатлантириш, баҳолаш.

Педагогик технологиянинг методологик сифатларидан бири бошқарувчанликдир.

• Бошқарувчанлик:
• мақсадлар қўйиш;
• режалаштириш;
• ўқитиш жараёнини лойиҳалаш;
• қадам бақадам ташхис қўйиш;
• натижага тузатиш киритиш мақсадида восита ва методларни ўзгартириш.

Бировни ўргатишинг учун, ўзинг ўрганишинг учун лозим бўлгандан кўра кўпроқ ақл керак.

• Бировни ўргатишинг учун, ўзинг ўрганишинг учун лозим бўлгандан кўра кўпроқ ақл керак.
• М.Монтень
• Ҳеч бир муаллим ўзининг асосий вазифаси ўз тарбияланувчиларини ақлий меҳнатга ўргатишдан иборатлигини ва бу вазифа дарс ўқитишдан ҳам муҳимроқ эканлигини унутмаслиги лозим.
• К.Ушинский
• Билганларимизнинг чеки бор, билолмаган нарсаларимизнинг эса ҳад-чегараси йўқ
• П.Лаплас
• Бошқаларни ўқитиб, ўзимиз ҳам ўрганамиз.
• Сенека

• ПЕДАГОГИК МАҲОРАТНИНГ ТАШКИЛ ЭТУВЧИ КОМПОНЕНТЛАРИ

• ўқитувчилик касбига садоқат;

• ўз фанининг ўқитиш методикасини мукаммал билиши;

• педагогик қобилиятларини намойиш эта олиши;

• педагогик техникани ўз ўрнида қўллай билиши.

• Ўқитувчининг тарбиявий ишларни ташкил қилиш ва ўтказишдаги ташкилотчилик махорати

• тарбиянинг аниқ бир мақсадга қаратилганлиги

• Тарбиявий ишлар соҳасида эришган ютуқ ва камчиликларини таҳлил этиш

• шахсни жамоада тарбияланишида ўзига хос хусусиятларини эътиборга олиш

• тарбияланувчи шахсга нисбатан талабчан бўлиш ва унинг шахсини ҳурмат қилиш

• тарбияланувчининг ёш ва ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олиши

• тарбиявий ишларнинг изчиллиги ва мунтазам олиб борилишини таъминлаш .

• Тарбиячилик маҳоратини таркибий қисмлари
• Технологик тизим-бу педагогик метод, усул ва воситаларни режали ва кутилган натижаларга эришишига имкон берадиган, шахсга ва жамоага аниқ таъсир кўрсатадиган жиҳатларини танлаш тизимидир.
• Ижтимоий псхологик тизим-ўқитувчининг тарбиячи сифатидаги маҳорати-бу тарбияланувчиларга маълум бир мақсадга мувофиқ тарбиялаш учун мўлжалга олиш санъатидир. Бунда ўқувчилар жамоасини уюштира олади, ўқувчилар қалбига йўл топа олади.
• Эстетик тизим-бунда улкан тарбиявий мақсадларга эришиш учун ўқитувчилан ниҳоятда моҳирона талабчанлик, ижобий таъсир этиш воситаларининг бирлигига эришиш талаб этилади.
• Ўз-ўзини англаш- бу инсоннинг ҳаётий жиҳатдан ўз-ўзини англаши, унинг шахсий ҳаёти ва фаолияти , ўзи яшаб турган муҳитнинг субъекти сифатида эътироф этилиши билан
• Тарбиявий ишларни режалаштириш-тарбиявий мақсадларни амалга ошириш учун режа тузиш ва уни бажариш тарбия самарадорлигини таъминлашнинг асосий йўлидир.

• ПЕДАГОГИК ТЕХНИКА-ўқитувчиларнинг нафақат таълим-тарбия жараёнида, балки бутун касбий фаолиятида зарур бўлган умумий педагогик БКМ мажмуидир

• Нутқ техникаси –нутқнинг тўғрилиги ва равонлиги, нутқнинг аниқлиги ва таъсирчанлиги, нутқнинг мантиқийлиги, нутқнинг софлиги ва ифодалиги

• Диапазон-товушнинг ҳажми бўлиб, униг чегараси энг юқори ёки паст тон билан аниқланади.

• Тембр-товушнинг ранг-баранглиги, ёрқинлиги, нутқнинг чиройли, майин , жозибали, ўзига хослигини таъминлайди.

• Дикция-сўз, бўғин, товушнинг айтилишидаги тўғри ва аниқ талаффуз қилиш

• Ритмика-бу айрим сўз бўғинларининг айтиш муддати ва тўхталиши гапиришидаги тўлиқ давомийлик, нутқ ва ифодаларнинг навбат билан ўз ўрнида ишлатишини билдиради.

• Мимика-бу ўз фикрларини,кайфияти, ҳолати, ҳиссиётини кўз ва чехра мускулларининг ҳаракати билан баён қилиш санъатидир

• Пантомимика-бу ўқитувчининг гавдаси, қўл, оёқ ҳаракати орқали воқейликни ифода этишдир.

• Педагогик техникани мукаммал эгаллаш ўқитувчининг педагогик маҳоратини оширади, дарс ва тарбиявий ишлар самарадорлигини юқори даражага кўтарди.

• Педагогик маҳоратга эга бўлиш, ўқитувчи учун таълим-тарбия самарадорлигини таъминловчи замин бўлибгина қолмасдан, айни вақтда унинг жамиятдаги обрў-эътиборини ҳам оширади, ўқувчиларга нисбатан ҳурмат юзага келади.
• Юксак педагогик маҳоратга эга бўлган ўқитувчи қуйидагиларга амал қилади.
• Болани тушуна олиши;
• болаларга нисбатан инсонпарвар муносабатда бўлиши;
• ҳар қандай педагогик вазиятни тўғри баҳолаши;
• ўқувчилар қалбига йўл топа олиши;
• юзага келиши эҳтимоли бўлган зиддиятларни ўз вақтида бартарф этиши;
• педагогик фаолиятда ҳамиша илғорлиги;
• жамият тараққиёти ҳамда педагогик жараёнда ўқувчилар онгига сингдираётган эзгу ғояларни ҳаёт билан боғлай олиши лозим.