Микрозарраларнинг

см.ни, водород атомининг массаси эса 10
­24
 граммни ташкил 
қилади” деган эди[8].

---

26
Ҳар қандай жисм: шу жумладан, темир ҳам атомлардан таш-
кил топган. Темирни печга жойласак, у қизий бошлайди. Кей-
инчалик маълум бўлдики, иссиқлик бу 
ҳаракатдаги
атомлар 
энергияси ошганидан дарак беради. Бундан ташқари қиздириш 
оша борган сари қизиган темир 
ранги
ҳам ўзгара бошлайди: 
қизилдан оққа томон ўзгаради. Қизиган темирга тегиш у ёқда 
турсин уни ёнига ҳам яқинлашиш қийин. Ушбу янги физик ҳо-
диса 
нурланиш
дейилади. Ҳозирги кунда маълумки, иссиқлик, 
ёруғлик, радио ва рентген нурлари булар электромагнит нурла-
нишнинг ҳар хил кўринишларидир. Электромагнит нурланиш 
белгилари жуда кўп, лекин ҳозирги вазиятда энг кўп қизиқтира-
дигани нурланишнинг 
тўлқин
табиатидир. Тўлқин физикада энг 
кўп тарқалган тушунчадир, уни ҳар ким ҳар хил тасаввур қила-
ди. Схематик (синусоидал) тўлқиннинг тўртта асосий хусусияти 
бор: амплитуда А, тўлқин узунлиги, частотаси ν, тарқалиш тез-
лиги υ. Тўлқиннинг асосий хусусиятларидан бири бу унинг 
ин­
терференцияланиши
дир. Интерференция – бу тўлқинларнинг 
ўзаро қўшилишиб бир-бирларини сусайтириш ёки кучайтириш 
ҳодисасидир. Тўлқиннинг яъна бир хусусияти шундан иборат-
ки, унинг 
тўлқин узунлиги
унга учраган тўсиқ ўлчамлари би-
лан яқин бўлса, у тўсиқдан айланиб ўтиш хусусиятига эга. Ушбу 
хусусият тўлқин 
дифракцияси
дейилади. Айнан рентген нурла-
ри ва бошқа нурларнинг интерференция ҳамда дифракциясини 
ўрганиб, уларнинг ҳар хил тўлқин узунликли тўлқинлар экани 
ҳақида хулосага келганлар.