Mikroiqtisodiyot makroiqtisodiyot” fanidan o‘quv-uslubiy majmua bilim sohasi

Ko’rsatkichlar
Pul birliklari
YaIM	600
Uy xo’jaliklari iste’moli	320
Sof investitsiyalar hajmi	110
Davlat xarajatlari	90
Eksport	120
Import	90
Byudjetga tushuvchi bevosita soliqlar hajmi	40
Bilvosita soliqlar hajmi	30
Tadbirkorlarga subsidiyalar	25

Quyidagilarni hisoblang:
a) amortizatsiya mablag’lari hajmi;
b) milliy daromad (MHTning eski talqiniga ko’ra);
v) davlat byudjeti holati.
Yechish:
a)xarajatlarga ko’ra YaIMni hisoblash formulasiga asoslanib yalpi investitsiyalar hajmini topamiz:
I = YaIM - C - G - N_x.
Bunda, T = 600 - 320 - 90 - 30 = 160.
A = I - I _cof = 160 - 110 = 50.
b) milliy daromad quyidagicha aniqlanadi:
MD = YaIM - A – T_n,
Bu erda, T_n – biznesga bilvosita soliqlar.
Bunda
MD = 600 - 50 - 30 = 520.
v) davlat byudjeti holatini aniqlash uchun davlat daromad va xarajatlarini qiyoslash zarur.
T = 40 + 30 = 70.
Bunda T - G = 70 - 90 = - 20, ya’ni byudjet defitsiti mavjud.
6-masala
Iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar bilan yoritilgan:

1. 
   Iste’mol xarajatlari (S) = 2300;
   
2. 
   Yalpi investitsiyalar (I) = 700;
   
3. 
   Davlat xarajatlari (G) = 800;
   
4. 
   Transfert to’lovlari (TR) = 100;
   
5. 
   Davlat qarzi bo’yicha foiz to’lash (N) = 100;
   
6. 
   Soliqlar (T) = 800.
   

YaIM =YaMM deb taxmin qilinsin.
Hisoblang:
a) shaxsiy jamg’armalar;
b) davlat jamg’armalari;
v) agar defitsit obligatsiyalar chiqarish bilan 80%ga moliyalashtirilishi ma’lum bo’lsa, davlat byudjeti defitsitini qoplash uchun chiqarilgan davlat obligatsiyalari qiymati va qo’shimcha pul miqdori.
Yechish:
a) shaxsiy jamg’armalar quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
S_p = (Y + TR + N – T) – C
Y = C + I + G
Y = 2300 + 700 + 800 = 3800
S_g = (3800 + 100 + 100 – 800) – 2300 = 900
b) davlat jamg’armalari quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
S_g = T – TR – N – G
S_g = 800 – 100 – 800 = –200
v) davlat jamg’armalarining salbiy belgisi davlat byudjeti defitsiti mavjudligini anglatadi:
BD = –S_g = – 200
Defitsit 80% obligatsiyalar chiqarish bilan moliyalashtiriladi, ya’ni:
DB = 0,8 x BD
DB = 0,8 x 200 = 160
Defitsitning qolgan qismi qo’shimcha pul chiqarish orqali moliyalashtiriladi:
DM = 200 – 160 = 40.
7-masala
Iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar orqali yoritiladi:

1. 
   Iste’mol xarajatlari (S) = 1200;
   
2. 
   Yalpi investitsiyalar (I) = 500;
   
3. 
   Davlat xarajatlari (G) = 300;
   
4. 
   Transfert to’lovlari (TR) = 200;
   
5. 
   Davlat qarzi bo’yicha foiz to’lash (N) = 100;
   
6. 
   Soliqlar (T) = 400.
   
7. 
   Sof eksport (X_n) = –100.