Mikroiqtisodiyot makroiqtisodiyot” fanidan o‘quv-uslubiy majmua bilim sohasi

Mandell-Fleming modelidagi differentsial
Mandell-Fleming modeliga foiz stavkasi differentsialini kiritish uchun, biz birinchi navbatda kichkina ochiq iqtisodiyotdagi foiz stavkasi dunyo foiz stavkasi qo’shilgan risk ortishi orqali aniqlashini tahmin qilgan edik:
r = r* + θ
Risk ortgan mamlakatda kreditni tashkillashtirish bo’yicha siyosiy riskni anglash va haqiqiy valyuta kursida kutilayotgan o’zgarish orqali aniqlanadi.
Shu maqsadda, risk ortishi egzogen sifatida riskidagi o’zgarishlarning iqtisodga qay darajada ta’sir ko’rsatishini tahlil qilish uchun olishimiz mumkin. Ushbu model oldingi modelga juda ham yaqin hisoblanadi. Ikkala holat tenglamasi qo’yidagicha
Y= C(Y— T) + I(r* + r = r* + θ) + G + NX(e) IS*,
M/P= L(r* + r = r* + θ,Y) LM*.
Har qanday berilgan fiskal siyosati, pul siyosati, narx darajasi va qo’shimcha haq riski, ushbu ikki formulada kirim darajasi va mahsulot, shuningdek pul bozorini tenglashtiruvchi kirim darajasi va valyuta kursini aniqlashtirmoqda. Barqaror qo’shimcha haqni hisobga olgan holda, pul, fiskal va savdo siyosati qurollari biz allaqachon ko’rib chiqqanimizdek ishlaydi. Deylik siyosiy tartibsizlik davlatning r = r* + θ risk premiumini (risk premium) oshirishga sabab bo’ladi. Chunki r= r* + r = r* + θ, ushbu holat to’g’ridan to’g’ri amalga oshuvchi ta’sir hisoblanib, bunda r mahalliy foiz stavkasi oshishiga sabab bo’ladi. Yuqoriroq stavka foizi, o’z navbatida ikki xil ta’sirga ega. Birinchisi IS* chizig’ining chap tomonga qarab o’zgarishidir, chunki yuqoriroq foiz stavka sarmoyani qisqartiradi.
Ikkinchisi, LM* chizig’i o’ng tarafga qarab o’zgaradi, chunki yuqori stavka foizi pulga bo’lgan ehtiyojni qisqartiradi va bu har qanday berilgan pul hajmi uchun ancha yuqori darajada bo’lgan daromadni amalga oshirishga imkon beradi. [Eslatib o’tamiz Y M/P = L(r* + r = r* + θ, V) formulasini qoniqtirishi kerak..] 12-11 rasmda ko’rsatilganidek ushbu ikki o’zgarishlar daromadni oshirishga va valyutani qadrsizlanishiga sabab bo’ladi.
Ushbu tahlil muhim mohiyatga ega hisoblanadi: valyuta kursi to’g’risidagi tahminlar qisman o’z-o’zini oqlaydi. Masalan, deylik odamlar Meksika pesosi kelajakda o’z qiymatini oshirishiga ishonmaydilar. Sarmoyadorlar Meksika aktivlari bo’yicha katta risk premium (qo’shimcha haq riski)larini tarqatishadi. Bu kabi salbiy tahminlar Meksika stavka foizini oshiradi va ko’rib chiqqanimizdek Meksika valyutasi qadrini tushiradi. Shunday qilib, valyuta o’z qiymatini
yo’qotadi degan tahminlar uni bugungi qiymatini yo’qolishiga ham sabab bo’ladi.
Yana bir hayron qolarli va balki unchalik me’yorga to’g’ri kelmaydigan tahmin tahlillaridan biri r = r* + θ o’lchov orqali mamlakat riskining o’sishi hisoblanadi.. Ushbu holat 12-11 rasmda LM* chizig’idagi o’ng yo’nalishdagi o’zgarish orqali o’z aksini topgan. Bunda valyuta sof eksportni qatta miqdordagi pul hajmiga bo’lsada ushlab turibdi, natijada esa umumiy daromad ko’tariladi.