Mikroiqtisodiyot fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

Fanni o„qitishdan maqsad talabalarda bozor iqtisodiyotdagi aso- siy jarayonlarni, quyi tizimdagi korxona, firma, tadbirkorlarning iqti- sodiy faoliyatining muhim jihatlari bo’yicha nazariy bilim, malaka va ko’nikmalarni shakllantirishdan iborat. Shundan kelib chiqqan holda fanning vazifasi sifatida talabalarga ishlab chiqarish, taqsimot, alma- shuv va iste‘mol jarayonida iqtisodiy sub‘ektlarning bozorga xos xatti- harakatlarini, ular orasidagi munosabatlarni o’rgatish belgilangan.
«Mikroiqtisodiyot» o’quv fanini o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr milliy iqtisodiyot amal qili- shining mikro parametrlarini, bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonalar va uy xo’jaligi faoliyatining tamoyillarini, shart-sharoitlarini va omillarini bilib olishi, ma‘ruza materiallarini o’zlashtirish va chuqur tahlil qila olish asosida milliy iqtisodiyotiga oid nazariy materiallarga tayangan holda amaliy va ilmiy faoliyatni mustaqil tashkil etish, O’zbekistondagi islohotlar strategiyasining ustuvor yo’nalishlari, uning natijasi, milliy iqtisodiyotning asosiy, tub muammolari, korxonalar va uy xo’jaligi uchun maqsadga muvofiq faoliyat yo’nalishlarini tahlil qilish ko’nikma- lariga ega bo’lishi hamda milliy iqtisodiyotning amal qilishi, korxona- larning boshqarilishi va bozor islohotlarini chuqurlashtirish va bozor munosabatlarini takomillashtirish bilan bog’liq ilmiy va amaliy faoliyat ni mustaqil tashkil etish malakalariga ega bo’lishi nazarda tutiladi.
―Mikroiqtisodiyot- umumiqtisodiy fan bo’lishi bilan birga amaliy iqtisodiyot sohalaridagi barcha muammolarni o’rganadi, milliy iqtiso- diyot rivojlanishining shart-sharoitlari va omillarini tadqiq etadi, bozor iqtisodiyotiga asoslangan ijtimoiy-iqtisodiy tizim xususiyatlarini yo- ritib beradi. Shuning uchun bu fanni o’rganish nazariy va amaliy aha- miyatga egadir


Jamiyatdagi iqtisodiy muammolarni idrok etishda “Mikroiqtisodiyot” fanining roli
Har bir inson jamiyatda yashayotgan ekan, u doimiy ravishda iq- tisodiy jarayonlarga duch keladi, iqtisodiy faoliyat bilan shug’ullanadi.
Jamiyat va undagi har bir shaxsning asosiy maqsadi cheklangan resurslardan maqsadga muvofiq foydalanishni ta‘minlaydigan yo’na- lishlarni tanlash va yuqori natijalarga erishishdan iborat. Odatda kishi- lar o’z manfaati yo’lida, korxonalar – foyda miqdorini ko’paytirish yo’lida harakat qiladi, davlat bo’lsa ana shular faoliyatini yagona maqsad yo’lida – jamiyatning farovonligini, kishilar turmush sha- roitini yuksaltirishga qaratishi lozim. Turli davlatlarda bu maqsadga har xil darajada erishiladi.
―Mikroiqtisodiyot‖ fani korxonalar, firmalar va shu kabi mam- lakat xalq xo’jaligining quyi bo’g’inidagi ob‘ektlar faoliyatiga taal- luqli fan bo’lganligi uchun u shu korxona (firma) larda cheklangan resurslardan maqsadga muvofiq tarzda foydalanilgan holda kishilar ehtiyoji uchun zarur bo’lgan moddiy ne‘matlarni ko’paytirishni tashkil etishda muhim rol o’ynaydi.
Iqtisodiy muammolarning tub mohiyati resurslarning cheklangan- ligi hamda inson ehtiyojlarining cheklanmaganligi bilan izohlanadi. Bu jarayon iqtisodiyot nazariyasining predmetini belgilab beradi.
Iste‟molchi o’zining daromadlarini cheklanganligi sababli, istal- gan tovar va xizmatlarni sotib ola olmaydi. Firma o’zi uchun muhim ustivor yo’nalishlarni belgilab olib, boshqa yahshi loyihalardan voz kechishga majbur.
Davlat o’zining ijtimoiy siyosatini qat‘i belgilangan chegaralarda olib borishga majbur. U daromadlari cheklanganligi sababli, funda- mental ilmiy tadqiqotlarni bir vaqtning o’zida moliyalashtira olmaydi.

Mikroiqtisodiyot fanining predmeti va vazifalari

Zamonaviy iqtisodiy nazariya tarkibiy jihatidan 2 katta bo’limga ajratiladi: Mikroiqtisodiyot va Makroiqtisodiyot.