Mikrofilamentlar



Download 22,15 Kb.
bet2/3
Sana28.02.2022
Hajmi22,15 Kb.
#475572
1   2   3
Bog'liq
SITOSKELET TARKIBI

Oraliq filamentlar
Oraliq filamentlar bu bir-biriga bogʻlangan bir nechta tolali oqsillar zanjiridan tashkil topgan sitoskelet elementining bir turidir. Oraliq filamentlar nomidan ham koʻrinib turganidek, mikrofilamentlar va mikronaychalar oʻrtasida boʻladi. Oʻrtacha diametri 8 nm dan 10 nm gacha.


Oraliq filamentlar hujayrada yadro va boshqa organellalarni joyida tutib turuvchi tarmoq hosil qiladi.
Manba: “The cytoplasm and cellular organelles” (Sitoplazma va hujayra organellalari) / OpenStax College (CC BY 3.0).
Oraliq filamentlar tarkibidagi oqsillarga koʻra bir necha turlarga boʻlinadi. Oraliq filamentlarni hosil qiluvchi oqsillardan biri – keratin. U sochlarda, tirnoqda va terida boʻladigan tolali oqsildir. Misol uchun, siz sochlaringizdagi keratinni silliq qilish xususiyatiga ega boʻlgan shampun reklamasini koʻrgan boʻlsangiz kerak.
Tez oʻsishi va parchalanishi mumkin boʻlgan aktin filamentlaridan farqli oʻlaroq, oraliq filamentlar yanada barqaror boʻlib, hujayra tuzilishida muhim rol oʻynaydi. Ular turgorlikni saqlashga koʻmaklashadi, asosiy ishi hujayra shaklini saqlab turish hamda yadro va boshqa organellalarni joyida ushlab turishdan iboratdir.
Mikronaychalar
Ularning nomi “mikro” boʻlishiga qaramay, mikronaychalar sitoskelet tolalarining eng katta turi boʻlib, diametri taxminan 25 nm atrofida. Mikronaycha nay shaklidagi tubulin oqsillaridan tashkil topgan. Har bir tubulin oqsili 2 ta subbirlikdan iborat: α-tubulin va β-tubulin.
Mikronaychalar aktin filamentlari kabi dinamik tuzilishga ega: ularga tubulin oqsillari qoʻshilishi yoki olinishiga qarab, tezda oʻsishi yoki qisqarishi mumkin. Shuningdek, mikronaychalarda ham aktin filamentlaridagi kabi yoʻnalganlik xususiyati mavjud, yaʼni ularda ham bir-biridan strukturaviy farq qiluvchi ikkita uchlar mavjud. Mikronaychalar siqish kuchlariga qarshi turishga yordam berib, hujayrada muhim tarkibiy rol oʻynaydi.


Chapda: mikronaychaning 3D modeli, oqsillarning ichi boʻsh silindr ekanini koʻrsatadi. Oʻngda: mikronaychalarning 2 xil (alfa va beta) subbirliklardan tashkil topganini koʻrsatuvchi multiplikatsion diagramma. Subbirliklar dimerlarni hosil qiladi, dimerlar esa mikronaychalarning ichi boʻsh naylariga spiral shaklida bogʻlanadi.
Grafik material OpenStax Biologyʼdan olindi.
Strukturaviy jihatdan mustahkamlikni taʼminlash bilan birgalikda mikronaychalar hujayrada turli xil ixtisoslashgan rollarni bajaradi. Masalan, ular hujayra atrofida pufakchalar va boshqa “kargo”larni tashuvchi kinezinlar va dineinlar deb nomlanuvchi moto-oqsillarning harakatlanishi uchun yoʻl ochib beradi.^44start superscript, 4, end superscript Hujayra boʻlinishi vaqtida mikronaychalar xromosomalarni ajratadigan, shpindel deb nomlanuvchi strukturani hosil qiladi.

Download 22,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish