Mikrobiologiya va immunologiya


Kasallikning  odamlardagi  patogenezi



Download 3,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/101
Sana01.01.2022
Hajmi3,93 Mb.
#280733
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   101
Bog'liq
xususiy mikrobiologiya i-qismi

Kasallikning  odamlardagi  patogenezi.  Infeksiya  manbai  bemor  va 
bakteriya  tashib  yuruvchi  odamlar  hisoblanadi.  Kasal  yoki  bakteriya  tashuvchi 
bilan  muloqotda  bo‘lganlarning  1-3%  ida  asosiy  kasallik  (umumiy  intoksikatsiya, 
meningit),  10-30%  da  nazofaringit  rivojlanadi  va  70-80%  odamlar  bakteriya 
tashuvchiga  aylanadi.  Shuning  uchun  epidemiya  davrida  odamlarni  95%  i 
tashuvchi, faqat 1% i kasal bo‘ladi. 
 
Mikroblar  1  m  masofagacha  bo‘lgan  oraliqda,  yo‘talganda,  aksirganda, 
qattiq  gaplashganda  havo-tomchi  yo‘li  orqali  sog‘lom  odamga  yuqadi. 


37 
 
Meningokokk 
infeksiyasining, 
asosan, 
nazofaringit, 
septik 
meningit, 
meningokokksemiya  shakllari  mavjud.  Bakteriya  burun  va  xalqumning  shilliq 
qavatidagi  epiteliy  hujayralariga  kiprikchalari  bilan  birikadi.  U  erdan 
mikroorganizm  limfa  tomirlariga,  so‘ng  qonga  tushib  organizmga  tarqalgan  va 
miyaning yumshoq pardalarida yiringli yallig‘lanish keltirib chiqaradi. 
 
Meningokokk  infeksiyasi  bilan  asosan  1  yoshdan  5  yoshgacha  bo‘lgan 
bolalar  kasallanadi.  Ammo  epidemiya  davrida  o‘smirlar  va  kattalar  ham 
kasallanishi  mumkin.  Aholi  zich  bo‘lgan  joylarda,  masalan,  maktab,  bolalar 
bog‘chasi, talabalar yotoqxonasi kabi joylarda kasallik tez tarqaladi. 
 
Bolalarda  meningit  kattalarga  nisbatan ko‘p  uchraydi.  Bu  gematoensefalitik 
barer va immunologik reaktivlikning pastligi bilan bog‘liq. 
Kasallikning  yashirin  davri  2-3  kun,  u  o‘tkir  boshlanadi,  gavda  harorati 
ko‘tariladi,  qattiq  bosh  og‘rig‘i,  qusish  va  alahsirash,  bosh  va  bo‘yin 
muskullarining  tortishi  kuzatiladi.  Ko‘z  qorachiqlari  kengayib,  bemor  xushdan 
ketadi. Kasallikning og‘ir shaklida bemor oyoqlari bukilgan xolda qotib qoladi. 
 
Bemorning  orqa  miya  suyuqligi  (OMS)  loyqalanadi,  tarkibida  leykotsitlar 
ko‘payadi,  orqa  miya  bosimi  ko‘tariladi,  shuning  uchun  punksiya  qilinganda  orqa 
miya    suyuqligi  loyqa  xolda  otilib  chiqadi.  Ayrim  xollarda  meningokokk  qonda 
ko‘payib  meningokoksemiya  paydo  bo‘ladi,  mikrobni  qonda,  endokarda, 
bo‘g‘imlarda va o‘pkada topish mumkin. 
 
Immuniteti.  Umuman  bu  kasallikka  qarshi  odamlarda  nisbatan  tabiiy 
immunitet  bo‘ladi.  Shuni  e’tiborga  olish  kerakki,  sog‘lom  kishilarning  burun, 
xalqum  ajralmalarida  ma’lum  miqdorda  meningokokklarni  me’yorida  ham  ajratib 
olish  mumkin,  lekin  ular  kasallikka    chalinmaydilar.    Meningit  bilan  kasallangan 
odamlarda  sog‘ayganidan  so‘ng  kuchli,  uzoq  davom  etadigan  immunitet  hosil 
bo‘ladi. 
 

Download 3,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   101




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish