Xavotirlanuvchi tip – bu xususiyatining asosiy belgisi yuqori xavotirlanuvchanlik, e’tiborsizlik, ehtiyotsizlik, muvaffaqiyatsizliklardan cho‘chish, kishilar bilan muloqotga kirishishda qiyinchiliklarga duch keluvchanligi va ijtimoiy muhit voqea-hodisalariga sekin moslashuvchanligi bilan xarakterlanadi.
Distimik tip – ko‘pincha kayfiyat tushkunligini namoyon etadi. SHuning uchun ular doimiy ravishda tushkunlik kayfiyatida yurganliklari tufayli ko‘pincha depressiyalarga chalinib turadi. Hayotlarida hamisha yomon narsalardan qochishga harakat qiladilar. Qilayotgan har bir harakatlarining oqibatini obdan o‘ylab ko‘radilar.
Pedantik tip – voqea-hodisalarga, muammolarga rasmiy tus berishga harakat qiluvchi, sinchkov, kerakli-keraksiz narsalarga haddan ortiq qiziquvchan, o‘zini ko‘rsatishga intiluvchan, saranjom-sarishtalikni xo‘sh ko‘ruvchi, maslahatgo‘y, aqliy rivojlanish darajasi sust lekin, o‘zini aqlli ko‘rsatishga harakat qiluvchi bolalar va o‘smirlardan tashkil topgan.
Jizzaki tip – ancha urushqoq va agressivlikka ega, ularning ko‘pincha asab tomilari tarang, salga o‘zini yo‘qotib, quyushqondan chiqib ketadigan, hamma narsaga shubha bilan qarovchi, bo‘lar-bo‘lmasga tutoqib ketadigan bolalar va o‘smirlardan tashkil topgandir.
Emotiv tip – hissiy kechinmalarga boy, voqea-hodisalarga hissiy tus beruvchi, ortiqcha so‘zamollikni namoyon qiluvchi, ta’sirchan, qo‘rqoq, o‘zini ko‘rsatishga intiluvchi, affektga moyilligi bilan boshqalardan ajralib turuvchi bolalar va o‘smirlardir.
Affektga moyilligi yuqori tip – bunday bolalar va o‘smirlar faolligi, qo‘zg‘aluvchanligi, harakatchanligi, voqea–hodisalarga nisbatan kuchli qo‘zg‘alishni namoyon qiluvchanligi bilan ajralib turadilar. SHuningdek, ular o‘z xatti–harakatlarini boshqarishda qiyinchiliklarga duch keluvchi, bo‘lar bo‘lmasga qizishadigan, asabiylik, jizzakilik xususiyatlarini ham namoyon qiladilar.
Demonstrativ, namoyishkor tip - o‘zining nuqtai nazarini va menligini ko‘rsatishga intiluvchan, egotsentrizm xususiyatiga ega, boshqalardan ajralib turishni xoxlovchi, hammaning diqqat markazida bo‘lishga intiluvchan xususiyatlarga ega bo‘lgan bolalar va o‘smirlardir.
Sikloid tip - o‘smirlardagi xulq-atvor kuzatilganda, birinchi navbatda ulardagi kayfiyatning beqarorligi ko‘zga tashlanadi. CHunki, siklotomik bo‘zilishlar birinchi navbatda oiladagi, ijtimoiy munosabatlar tizimidagi buzilishlar, ularning asoratlari shaxsning kayfiyatini buzadi, unda depressiya holatini keltirib chiqaradi. SHuning uchun ham bu holat boshqalardan farqli ularoq uzoq muddatga cho‘ziladigan, uzoq muddat davomida namoyon bo‘ladigan psixologik buzilishlar sirasiga kiradi. Sikloid o‘smirning xarakteri bugun Yoki kecha emas, voqea sodir bo‘lganidan anchagina avval ro‘y bergan voqea-hodisalar, oiladagi surunkali janjallar ta’sirida shakllangan bo‘ladi.
Ekzaltir tip – ortiqcha darajada shod va xursizdchilik kayfiyatiga ega, qattiq hayajonlanadi va uning oqibatida o‘zini va o‘z hatti-harakatlarini boshqara olmay qoladigan, kayfiyati birdan va tez o‘zgaruvchan, beqaror, noto‘rg‘un xususiyatlarni namoyon qiluvchilar tipi.
Do'stlaringiz bilan baham: |