Microsoft Word Yoshlar fizio mustaqil ishlar uchun ko`rsatma Soddalashgan

 
(manba: Aripova S.X., Shaxmurova G.A. Yosh fiziologiyasi va gigiyena, o‘quv qo‘llanma. T., 
2013 y. 141-151 betlar). 
 

---

13-mavzu. NAFAS OLISH ORGANLARINING YOSH XUSUSIYATLARI VA 
GIGIYENASI 
Topshiriqlar
Mavzuni diqqat bilan o‘qib chiqing va konspektlashtiring (manba: Aripova S.X., Shaxmurova 
G.A. Yosh fiziologiyasi va gigiyena, o‘quv qo‘llanma. T., 2013 y. 152-166 betlar). 
1-kichik mavzu
5
:
Nafas olish organlarining tuzilishi 
1. Rasmni kuzating. Raqamlarni nomlang. 
2. Nafas olish 3 bosqichdan iborat: 
1-bosqich_________________________________________________ 
2-bosqich_________________________________________________ 
3-bosqich_________________________________________________ 
3. Jadvalni to‘ldiring. 
№ 
Organ 
Tuzilishi 
Vazifasi 
1. 
Burun bo‘shlig‘i 
2. 
Hiqildoq 
3. 
Traxeya 
4. 
Bronx 
5. 
O‘pka 
3.
Sxemada qaysi jarayon ifodalangan?
5
kichik mavzu – talabalar mustaqil o’rganishi uchun tavsiya etilgan mavzular. 
500 ml 
1500 ml 
1500 ml 
3500 ml 

---

4.
O‘pka tuzilishini tushuntiring. Raqamlarni nomlang. 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
5.
Quyidagi savollarga javob bering. 
Plevra nima? 
Plevra bosimining manfiy bo‘lishi nimada 
yordam beradi? 
O‘pkaning tiriklik sig‘imi qaysi asbobda 
o‘lchanadi? 
Erkaklarda nafas harakatlari qanday amalga 
oshadi? 
Ovoz boylamlari qaysi holatda qanday 
joylashgan? 
Nafas olishda qaysi muskullar ishtirok etadi? 
7.Miqdorini belgilang. 
Traxeya uzunligi____________________ 
Kekirdakdagi tog‘aylar soni____________ 
Erkaklarda tiriklik sig‘imi______________ 
Ayollarda tiriklik sig‘imi______________ 
8000ml 

---

Sportchilarda________________________ 
Alveolalar soni_________________ 
Umumiy sathi__________________ 
Alveola devori____________ 
Odam 1 minutda qabul qiladigan O
2
____________ 
Jismoniy mashqdan so‘ng________________ 
Ovoz boylamlari uzunligi: erkaklarda_______________ 
Ayollarda_____________________ 
8.Rasmda nafas olish sistemasining qaysi qismi ifodalangan? 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
9.Jadvalni to‘ldiring. 
№ 
Havo 
O
2
CO
2 
N
2 
1. 
Atmosfera 
2. 
Nafas chiqarilganda 
3 
Nafas olganda 
10.Sxemani to‘ldiring. 
Nafas 
olishning 
boshqarilishi 

---

11.Sun’iy nafas oldirish bosqichlarini yozing. 
1-bosqich 
2-bosqich 
3-bosqich 
12.Kasallikni ta’riflang 
Rinit 
Laringit_ 
Faringit 
Traxeit 
Zotiljam 
Angina 
13.To‘g‘ri javobni belgilang. 
1)Burun bo‘shlig‘ida havo namlanadi, ilitiladi va changdan tozalanadi. 
2)Organizmga doimiy ravishda kislorod kirib turadi. 
3)Organizmda gazlar almashinuvi diffuziya hodisasiga ko‘ra amalga oshadi. 
4)Tashqi nafas olish burun bo‘shlig‘i va atmosfera o‘rtasida amalga oshadi. 

---

5)O‘pka passiv organ, chunki mustaqil ravishda kengayib, bo‘shasha olmaydi. 
6)Nafas olish reflektor boshqariladi, lekin bosh miya yarim sharlari nazorat qiladi. 
7)Nafas olish markazi o‘rta miyada joylashgan. 
8)Tovush boylamlarini 3 guruh muskullar boshqaradi. 
9)Hiqildoqda uzuksimon, qalqonsimon va hiqildoq usti tog‘aylari joylashgan. 
10)Chap o‘pka o‘ng o‘pkaga nisbatan kattaroq. 
14. Testni ishlang. 
Nafas olish sistemasiga kirmaydigan organni belgilang. 
A)
Bronx C) Kapillyar 
B)
Qizilo‘ngach D) Burun bo‘shlig‘i 
Organizmda kislorod qaysi shaklli elementlar orqali tashiladi? 
A)
Eritrosit C) Leykosit 
B)
Plazma D) Trombosit 
Tovush paylari qaysi organda hosil bo‘ladi? 
A)
Bronx C) Halqum 
B)
Hiqildoq D) Kekirdak 
Plevra bo‘shlig‘idagi bosim atmosfera bosimiga nisbatan qanday bo‘ladi? 
A)
past 
B)
yuqori 
C)
barobar 
D)
bosim bo‘lmaydi 
(manba: Aripova S.X., Shaxmurova G.A. Yosh fiziologiyasi va gigiyena, o‘quv qo‘llanma. T., 
2013 y. 152-166 betlar)