Microsoft Word yonilgi mahsulot org doc

6. Ishlatilgan moylarning ifloslanish darajasini aniqlash. 
Moy dvigatel detallarida moy qoldiqlarini xosil qillmasligi va 
qizigan detallar yuzasiga yopishib qolmasligi kerak. Quyidagi 
usullar bilan moyning yuvish va ifloslanish xususiyatlariga baxo 
berish mumkin. 
 
 
6.1. Ishlatilgan moyni ifloslanish darajasini xromogramma 
yordamida aniqlash 
Bu usulda ishlatilgan moyni filtr qog‘ozga tomizib, uning 
o‘lchami va xromogrammasi aniqlanadi. Ishlatilgan moyni 
filtrlovchi qog‘ozga tomizilganda markazda to‘q rang yadro, 
uning atrofida och rang xalqadan iborat dog‘ xosil bo‘ladi. 
Yadroda moyning iflos va va erimaydigan bo‘lakchalar yig‘iladi. 
Moyning toza qismi xalqa bo‘ylab tarqaladi. Moy xalqasi to‘q 
jigarrangdan och jigarranggacha o‘zgarib boradi (5.8-rasm).
5.8-rasm.
Ishlatilgan moy xromogrammasi: 
d-yadro diametri; D-diffuziya bo‘lgan moy diametri; R-moy xalqasi
. 
136 
Hosil bo‘lgan moy dog‘ining xalqalari orqali: 

Moyning oksidlanish darajasini(moy xalqasi rangidan) 

Moyning ifloslanish darajasi (yadro rangidan) 

Moyning yuvish xususiyatlari (yadro va diffuziya 
diametrlari nisbatidan) baxo berishimiz mumkin. 
Ishni bajarish tartibi: 
1. Tekshirilayotgan moy bir tomonlama oqib ketmasligi uchun 
xalqalar shtativda aniq gorizontal xolatda joylashtiriladi; 
2. Xalqa ustiga filtr qog‘ozi qo‘yiladi va ishlatilgan moy 
namunasini yaxshi aralashtirib tigelga namuna uchun (5-6 sm
3
) 
olinadi.
3. 15-40
0
C haroratda isitilgan tomizgichga olinib 2 ta tom-
chisini qaytarib tigelga solinadi. Uchinchi tomchisini filtr qog‘o-
ziga 3 marta uchburchak shaklida tomiziladi. 2-4 soatdan keyin 
xromogramma: moyni dispersiyalovchi xususiyatlari, ifloslanish 
va oksidlanish darajasiga baxo berishga tayyor bo‘lishi mumkin. 
Ishlatilgan moyni ishga yaroqliligi keltirilgan jadval asosida 
baxo berish mumkin.