Microsoft Word yonilgi mahsulot org doc

Dizel yonilg‘isining setan sonini aniqlash asbobi. 
 
Avval qat’iy belgilangan sharoitda dizel yonilg‘isi sinaladi, 
keyin alangalanuvchanligi xuddi shunday bo‘lgan etalon aralash-
ma tanlanadi. Kritik siqish darajasi bo‘yicha tekshirilayotgan 
yonilg‘inikiga mos kelgan etalon yonilg‘ining setan soni qabul
qilinadi. Setan soni yonilg‘ining yonish jarayonidagina emas, 
balki uning yurgizib yuborish sifatlariga ham katta ta’sir 
ko‘rsatadi.
Yozda setan soni 45 birlikka, qishda esa 50 birlikka teng 
bo‘lgan yonilg‘i ishlatilganda dvigatelni normal yurgizib yuborish 
va bosimni asta-sekin oshirish (dvigatel yumshoq ishlashi) 
mumkin. 
Setan soni 40 dan kichik bo‘lsa, dvigatel qattiq ishlaydi, 50 
dan katta bo‘lsa, alanga yonish kamerasidar bir xil tarqalmaydi va 
forsunka oldida yonadi. Setan sonini oshirish uchun 1% gacha 
maxsus qo‘shilmaizopronil nitrat qo‘shish mumkin. U setan sonini 
10-12 birlikka oshiradi. 

---

101 
3.9-rasm.
Setan sonini o‘zgarishini dizel dvigatelining parametralariga
bog‘liqlik grafigi:
1-alangalanishni kechikish davri, Т
k

2-bosimining oshish tezligi, 
V;
3-yonilg‘ining solishtirma sarfi, g . 
Setan soni dizel yonilg‘isining o‘z-o‘zidan o‘t olishni 
tavsiflaydi. Dizelning silindrlariga tushayotgan yonilg‘i darxol 
emas, bir oz vaqt o‘tgach alangalanadi, bu vaqt yonilg‘ining o‘z-
o‘zidan alangalanishining kechikish davri deyiladi, bu vaqt qancha 
kam bo‘lsa, silindrlarida yonilg‘i shuncha ko‘p vaqt yonadi. Gaz 
bosimi bir tekis oshib boradi va dvigatel ravon (keskin 
taqillamasdan) ishlaydi. 
Yonilg‘ining o‘z-o‘zidan alangalanishi boshlaguncha bo‘lgan 
davr katta bo‘lganda silindrda to‘plangan yonilg‘i qisqa vaqt 
ichida yonadi, gaz bosimi bir zumda oshib ketadi. Shuning uchun 
ham dizel ravon ishlamaydi (taqillagan tovush chiqadi).
Dvigatel qattiq ishlaganda, uning detallari, ayniqsa, podship-
nik vkladishlari tez yeyiladi, porshen halqalari deformatsiyalanadi, 
yonilg‘i sarfi ortadi. 
Setan soni qancha katta bo‘lsa, dizel yonilg‘isining o‘z-o‘zi-
dan alangalanishi boshlaguncha bo‘lgan davr shuncha kichik 
bo‘ladi, dvigatel shuncha ravon ishlaydi, dvigatelni ishga tushu-
rish harorati ham shuncha past bo‘ladi. 
102 
Laboratoriyada dizel yonilg‘ining setan soni taxminan 
quyidagi formula orqali ham aniqlash mumkin: