Microsoft Word XXI asrda islom ziyouz com doc

fatvo
lar o‘zaro 
taqqoslanib, baholangandan so‘ng sahobaning 
fatvo
si bilan hal etilishi, nihoyat, 
qiyos
ga 

---

XXI asrda Islom: Postmodern dunyoda qiblani topish. Timoti J. Uinter 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
170
murojaat qilinishi mumkin
[538]
. Buning misoli sifatida quyosh tutilishi bilan bog‘liq salot 
(salot ul-kusuf)
haqidagi rivoyatlar keltiriladi. Ularda necha marta ruku' qilingani yoki 
sajdaga bosh qo‘yilgani haqida turlicha fikrlar bayon etiladi. Rivoyatlarni sinchiklab 
o‘rganib chiqqan va ushbu ziddiyatni yuqorida ta'riflab o‘tilgan mexanizmlardan birortasi 
vositasida ham hal etolmagan ulamolar qiyoslash yo‘lidan bordi. Unga ko‘ra, modomiki, 
zikr etilgan namoz o‘qish 
"salot"
deb atalar ekan, undan keyin bir marta ruku' qilinib, 
ikki marta sajdaga bosh qo‘yiladi. Boshqa hadislardan esa voz kechish kerak
[539]
.
Eng avvalo, Imom Shofiiy manba matnlardagi bir-biriga zid keluvchi o‘rinlarni hal etish 
usullariga ana shunday ehtiyotkorlik bilan yondashgan va qilni qirq yorib vahiy bo‘lib 
kelgan manbalarga asoslanib, shariat hukmlarini yaratish yo‘lini tutgan edi. O'z 
zamonasi faqihlarining taysallashi va noroziligiga duch kelgan Shofiiy odam bolasi qilishi 
mumkin bo‘lgan xato ehtimolini rad etadigan va 
fiqh
ga asos bo‘ladigan izchil 
metodologiyani yaratish maqsadida betakror "Islom huquqshunosligiga oid risolasi"ni 
yozdi. Keyinchalik uning g‘oyalarini faqihlar va din qonunining yetakchi an'analari turli 
yo‘llar bilan qabul qildi; ular bugungi kunda shariatni formal tarzda qo‘llashda asos 
vazifasini o‘tamoqda. 
Shofiiyning islomiy hukmlarni son-sanoqsiz guvohliklardan ajratib olishda xatolarni 
imkon qadar kamaytirish sistemasi 
usul ul-fiqh
("fiqh ildizlari") nomi bilan mashhur 
bo‘lib ketdi. Islomning boshqa formal o‘quv predmetlari singari usul ul-fiqh salbiy 
ma'noga ega bo‘lgan bid'at emas, balki ilk musulmonlar davrida ham mavjud bo‘lgan 
tushunchalardan printsip yaratish edi. O'z vaqtida sunniy islom tafsirchiligining har bir 
yirik an'anasi ushbu "ildizlar"